ჩემმა თანატოლებმა მოასწრეს პურის სიყვარულის აღმოჩენა. ალბათ, იმიტომ, რომ გაგვზარდეს ომის შემდგომმა თაობამ, რომელმაც იცოდა მისი ნამდვილი ღირებულება. გამონათქვამზე „პური ყველაფრის თავია“ გაზრდილები სიყვარულით იხსენებენ აგურის პურს და საფუარზე მომზადებულ ჭვავის პურს.
მახსოვს, ბავშვობაში პურის დახლები თითქმის ყველა გაჩერებაზე იდგა. ზემოდან ან გვერდიდან დიდი ყვითელი ასოებით ეწერა „პური“ და იქ ყველანაირი პროდუქტის პოვნა შეიძლებოდა. ახალგამომცხვარი პურის ყიდვისას მთელი ძალით ვცდილობდით, ყუა გზაშივე არ მოგვეტეხა. თუმცა სული მაინც გვძლევდა და დედა სახლში თავის ქნევით გვხვდებოდა. ნაცნობი მომენტებია?
ჭვავის პური საფუვრით, როგორც ბავშვობის სიმბოლო
ჩვენს სახლში ცხელ ამინდში მაწვნის ან მწვანე კომბოსტოს წვნიანი ყოველთვის მზადდებოდა. მასთან მისაყოლებლად შავ პურს ყოველთვის ვყიდულობდით. მამას უყვარდა პურის ქერქზე ახალი ნივრის წასმა და რბილობზე მარილის მოყრა ან უბრალოდ ხახვთან ერთად ჭამა. რა თქმა უნდა, დედა შემდეგ წუწუნებდა, მაგრამ ვერ გადააჩვია, ოჯახური ტრადიციაა!
რატომღაც ყველაზე კარგად ჭვავის აგურის პური მახსოვს. მთელი პური 12 კაპიკად ან ნახევარი პური შეგეძლო გეყიდა. შეუძლებელია ამ ხრაშუნა ქერქის გემოს დავიწყება – არომატული, ოდნავ მჟავე. ხანდახან განსხვავებული რამ მინდოდა და დედა ყიდულობდა ცხარე ქინძის პურს, რომელიც 2 კაპიკი ღირდა. ბავშვობაში არ მესმოდა, რატომ უყვარდა ყველას ასე ძალიან – ცხარე ქინძი ჩემთვის ზედმეტად სპეციფიკური იყო. აი, ახლა სიამოვნებით მივირთმევ წვნიანთან ერთად, მაგრამ ძველებური გემო აღარ აქვს.
რუხი პური ჩვენს გზისპირა მაღაზიაში იშვიათად მოჰქონდათ. თუ შემოიტანდნენ, მაშინვე დახლიდან ქრებოდა. ისიც 2 კაპიკი ღირდა, მაგრამ ფასს არ ვუყურებდით. ძალიან წარმატებული რეცეპტი იყო. ფხვიერი, რბილი პური, ჭვავის ნოტებით.
ახლა მის გემოს და სუნს ნოსტალგიით ვიხსენებ. სწორედ ამიტომ, დიდხანს ვეძებდი, როგორ გამომეცხო ჭვავის პური საფუვრით, ზუსტად ისეთი, როგორიც ბავშვობაში იყო. და ვიპოვე! ჩემს განძს სტატიის ბოლოს გაგიზიარებთ. მანამდე აუცილებლად უნდა აღვნიშნო პურის სხვა სასწაულები, რომელთა რეცეპტები, სამწუხაროდ, ვერ ვიპოვე. იქნებ, დამეხმაროთ?
თეთრი პურის სახეობები საბჭოთა კავშირის დროს
„ბუხანკა“ ჩემი საყვარელი თეთრი პური იყო. სად ხარ ახლა? თანამედროვე დაჭრილმა რძიანმა პურმა ეს ლეგენდა მაღაზიის თაროებიდან განდევნა. წინააღმდეგი არ ვარ, მაგრამ ხანდახან ამ პურის ქერქი ძალიან მენატრება. მოყვითალო, კუთხეებში გაყინული ღრუბლის მსგავსი, საოცრად ჰაეროვანი და სახლური. 20 კაპიკი ღირდა.
აი, იმავე დაჭრილი რძიანი პურის წინაპარი, პური „მოსკოვური“, რომელიც რამდენიმე კაპიკით ძვირი ღირდა. რბილობს დამახასიათებელი მოტკბო გემო ჰქონდა, ამიტომ დესერტებში გადიოდა. კარაქის წასმა და შაქრის მოყრა საკმარისი იყო. კარგი ვარიანტი იყო ჩაიზე, რძეზე, მაწონზე და დილის ყავაზე მისაყოლებლად.
რაც შეეხება ხორბლის ფუნთუშებს? ძნელი იყო არჩევანის გაკეთება 6 კაპიკიან „ფრანგულსა“ და 3 კაპიკიან მრგვალ ფუნთუშებს შორის. ორივეს ევროპული ხიბლი ჰქონდა. სახელი თუ შთამბეჭდავი ზომა ასე გვაფიქრებინებდა. ყოველ შემთხვევაში, ფუნთუშებზე ფულის დახარჯვა ცოტა მფლანგველობა იყო, მაგრამ ძალიან გემრიელი იყო. ასევე იყო ერბოზელილი და ქიშმიშიანი ფუნთუშები თითქმის იმავე ფასად. მხოლოდ მიწოდების დღეს უნდა გეყიდა და გეჭამა, რადგან 1-2 დღეში ორცხობილა ხდებოდა. თუმცა, ორცხობილას მოყვარულებიც იყვნენ.
საბჭოთა ცომეულის სხვა სიამენი
ბლითების გახსენებაზე გული მტკივა. ახლა ვინ ყიდულობს ბლითების შეკვრას? ადრე ყოველ მეორე სამზარეულოში ეკიდა და ყოველთვის მზად იყო ფინჯან ჩაიზე მისაყოლებლად. ბლითები იყო დიდი და პატარა, ტკბილი და მარილიანი, ყაყაჩოს თესლით და შაქრის ჭიქურით. სიტყვაზე, ძვირი ღირდა, დაახლოებით 1 მანეთი. სამაგიეროდ, ერთი შეკვრა მთელი ოჯახისთვის საკმარისი იყო. მახსოვს, ბავშვობაში მე და ჩემმა დამ იმდენი ბლითი ვჭამეთ, რომ ჩვენი თანაცხოვრების ბოლო რამდენიმე წლებში მხოლოდ მამაჩემი ჭამდა მათ.
რა თქმა უნდა, ხვეულა. საბჭოთა ხვეულა ამშვენებდა საცხობის პოსტერებს ისევე, როგორც ფაფუკი ფენოვანი მილები ცილოვანი კრემით. რაც შეეხება კალათებს კარაქიანი შიგთავსით? საიდუმლოდ გეტყვით, კალათები ყველაზე ნაკლებად მომწონდა, მაგრამ მაინც ლოყებს ვივსებდი, რადგან ვიცოდი: სადღაც იქ, ფხვიერი კალათის ძირში დევს გემრიელი ჯემის დიდი წვეთი.
ჩემი ბავშვობის მოგონებები პურცომეულზე მინდა დავასრულო თბილი სიტყვებით ღვეზელებზე, ფუნთუშებზე, ხაჭოკვერებზე. მათი პოვნა ნებისმიერ სასადილოში შეიძლებოდა, მაგრამ თითოეულს თავისი უნიკალური რეცეპტი ჰქონდა. სიტყვაზე, რეცეპტზე.
როგორ მოვამზადოთ ჭვავის პური საფუვრით
არსებობს რამდენიმე ახსნა, რატომ განსხვავდება თანამედროვე პური ხარისხით და გემოთი ასე ძალიან. პირველ რიგში, ადრე მარცვლეულს ასვენებდნენ რამდენიმე წლის განმავლობაში. ახლა ფქვილი ყოველთვის კარგად დასვენებული მარცვლეულისგან არ მზადდება. მეორეც, დანამატები. ესაა გამაფხვიერებელი, ანტიბიოტიკები და ქიმიური ინდუსტრიის სხვა სიამე. თანამედროვე პური ან 2-3 დღეში ობდება (ნედლი მარცვლის გამო) ან საერთოდ არ ობდება. მეორე ვარიანტი უფრო საშიშია.
რა თქმა უნდა, ნატურალური საფუარი. ადრე პურს აცხობდნენ ნატურალური საფუვრით, ახლა კი თერმოფილურ საფუარს იყენებენ. აქედან მოდის სტრუქტურის და გემოს განსხვავება. ჩემი საყვარელი პურის რეცეპტი საბჭოთა კულინარიულ წიგნში ვიპოვე. 1940 წლის გამოშვება!
რაც მთავარია, ნატურალური საფუარი სწრაფად მზადდება. რამდენიმე დღე მის მომზადებაზე წვალება არ მოგიწევთ. ამავდროულად, მაცივარში კარგად ინახება და განახლება შესაძლებელია. მეგობარს რეცეპტი უკვე გავუზიარე და ისიც სახლში პურის ცხობაზე გადავიდა.
როგორ მოვამზადოთ ჭვავის ნატურალური საფუარი
- ეტაპი 1. 35 გრამი ფქვილი და 50 მლ წყალი აურიეთ, 2 გრამი ცოცხალი საფუარი დაუმატეთ და თბილ ადგილას 3 საათი გააჩერეთ. უმჯობესია, პარკი გადააფაროთ.
- ეტაპი 2. 3 საათის შემდეგ 40 გრამი ფქვილი დაუმატეთ და კიდევ 2 საათი გააჩერეთ.
- ეტაპი 3. დაასხით 170 მლ წყალი, დაუმატეთ 2 გ ცოცხალი საფუარი და 85 გ ჭვავის ფქვილი. თბილ ადგილას გააჩერეთ 4 საათი და 45 წუთი.
- ეტაპი 4. ახლა დაუმატეთ 178 გ ფქვილი და 2,5 საათი სითბოში გააჩერეთ.
- ეტაპი 5. მიღებული ნარევიდან 85 გრამი აიღეთ, 260 მლ წყალი და 160 გრამი ჭვავის ფქვილი დაუმატეთ.3 საათი დაასვენეთ.
- ეტაპი 6. ახლა დაუმატეთ 185 გრამი ფქვილი და 2 საათი გააჩერეთ. მზადაა!
ჭვავის პურის ინგრედიენტები:
- 300 გ ნატურალური საფუარი
- 900 გ ჭვავის ფქვილი
- 400 მლ წყალი
- 1 ს/კ მარილი
- 6 გ ცოცხალი საფუარი
მომზადების წესი:
- ნატურალური საფუვრისგან ცომის ხაში მოამზადეთ. მას 250 მლ წყალი და 400 გრამი ფქვილი დაუმატეთ და მოზილეთ. პარკი გადააფარეთ და 1 ღამე ან მთელი დღე სითბოში გააჩერეთ.
- ამის შემდეგ ცომის მომზადებას შეუდექით. ცომის ხაშს დაუმატეთ მარილი, დარჩენილი ფქვილი და წყალი. ოდნავ წებოვანი ცომი მოზილეთ. კომბაინში ან სველი ხელით მოზილეთ. ცოტა ცომის ამოსვლას დაელოდეთ. დაახლოებით 2 საათი დასჭირდება.
- მზა ცომი ფორმაში გადაიტანეთ და 250 გრადუსამდე გახურებულ ღუმელში 25 წუთი აცხვეთ. ამის შემდეგ ტემპერატურას 200 გრადუსამდე დაუწიეთ და კიდევ 10 წუთი აცხვეთ. მნიშვნელოვანია: გამომცხვარი პური მაშინვე არ დაჭრათ. შიგნით ჯერ კიდევ ცხელი და სველია. მინიმუმ ნახევარი ან 1 საათი მოიცადეთ.
ეს ის შემთხვევაა, როცა პური ფოროვანი და ელასტიკურია. ფორმას კარგად ინარჩუნებს ხელის მოჭერის შემთხვევაშიც, რაც მის ხარისხზე საუბრობს. ჭვავის პური უფრო სასარგებლოა, ვიდრე თეთრი პური და წვნიანზე მისაყოლებლად უფრო მომწონს. მართალია, ხანდახან ძალიან მენატრება ფრანგული ფუნთუშები გზისპირა საცხობიდან.
