მოსწავლის მშობლებს ყოველთვის აქვთ საზრუნავი: კარგად ითვისებს თუ არა სასწავლო მასალას, მეგობრობს თუ არა ბავშვებთან და ასწრებს თუ არა სკოლაში ჭამას. ჩვენი შვილები სწავლობენ არა მხოლოდ კოსინუსებისა და სინუსების გარჩევას, არამედ ურთიერთობას, კონფლიქტების მოგვარებას და მოლაპარაკებას.
სხვა საქმეა, როცა კლასის ეკოსისტემაში შეაღწევს არაკეთილსინდისიერი მასწავლებელი. თავის ავტორიტეტს ამოფარებულს, მას შეუძლია მართლაც დანაშაულებრივი საქმეების ჩადენა და ბავშვების მყიფე თვითშეფასების განადგურება. ასეთი მასწავლებლების ქმედებებმა შეიძლება ბავშვს ცხოვრებაც კი გაუფუჭოს. აქედან გამომდინარე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მშობელი ინფორმირებული იყოს კლასის ცხოვრების შესახებ.
ღარიბი ოჯახების შემოსავალი
ეს შემთხვევა მაშინ მოხდა, როცა ჩემი შვილი მე-5 კლასში სწავლობდა. მის კლასში იყვნენ ბავშვები ჩვეულებრივი და მდიდარი ოჯახებიდან, იყვნენ ოროსნებიც და წარჩინებული მოსწავლეებიც. კარგი კლასი იყო, მეგობრული, არავის აწყენინებდნენ. ყველაფერი მშვიდად და კარგად იყო, სანამ კლასის ხელმძღვანელი არ შეიცვლებოდა. ძალიან ახალგაზრდა მასწავლებელი მოვიდა, პედაგოგიური ახალი დამთავრებული ჰქონდა. ძველი მასწავლებელი პენსიაზე გაუშვეს.
თავიდან ჩვენ, მშობლები, უნდობლად ვუყურებდით ახალგაზრდა მასწავლებელს, ვფიქრობდით, რომ მას საკმარისი გამოცდილება არ ექნებოდა. ის მშობლიურ ენას და ლიტერატურას ასწავლიდა და ნამდვილად კარგი მასწავლებელი იყო. თუმცა, ჩვენ უსიამოვნება სულ სხვა კუთხით გველოდა.
მასწავლებელმა კლასში ბავშვები შეძლებული ოჯახებიდან ამოირჩია, რომლებიც ძვირადღირებულ შოკოლადებს ჩუქნიდნენ და ფულიც დროულად მოჰქონდათ საკლასო და კლასგარეშე მიზნებისთვის. მაგრამ ერთი ბიჭი, ლექსო, სულ სხვანაირი იყო. მის მშობლებს არ ჰქონდათ შესაძლებლობა და საჭიროდ არ თვლიდნენ ახალგაზრდა კლასის ხელმძღვანელის ყველა ახირების დაკმაყოფილებას.
ერთ დღეს ჩემი შვილი სკოლიდან დაღონებული და მოწყენილი დაბრუნდა. ჩვენ ვისაუბრეთ და აღმოჩნდა, რომ ანა მასწავლებელი ლექსოს ძალიან ცუდად მოექცა. კლასი ექსკურსიაზე მიდიოდა და ლექსო ერთადერთი იყო, ვინც ფული არ მიიტანა. მან არ იცოდა, შეძლებდნენ თუ არა მშობლები ექსკურსიის ფულის გადახდას.
აქვს თუ არა მასწავლებელს ასე მოქცევის უფლება?
როგორ მოიქცა ახალგაზრდა მასწავლებელი? მან მთელი კლასის წინაშე ხმამაღლა გამოაცხადა: ”რადგან ლექსოს არ აქვს ფული ექსკურსიისთვის, ეს ნიშნავს, რომ ის კლასში მარტო იჯდება!”
უჩემოდაც კარგად წარმოიდგენთ, თუ რა სირცხვილს და წყენას განიცდიდა საწყალი ბიჭი. ნუთუ ჰქონდა მასწავლებელს უფლება, რომ ბავშვს ასეთი ტონით დალაპარაკებოდა?
საღამოს ლექსოს დედამ დამირეკა და რჩევა მკითხა, როგორ მოეგვარებინა ეს კონფლიქტი. ბიჭის მამა ძალიან გაბრაზებული იყო. ყველასთვის ცხადი იყო, რომ ანა მასწავლებელს ზედმეტი მოუვიდა.
ლექსოს მამა ჩვენ არასოდეს გვინახავს – მხოლოდ დედა დადიოდა მშობელთა კრებებზე. მე მხოლოდ ის ვიცოდი, რომ ის სამართალდამცავი ორგანოების თანამშრომელი იყო, მაგრამ ზუსტად ვინ – წარმოდგენა არ მქონდა. აღმოჩნდა, რომ ის პოლიციის უფროსი იყო. მან გადაწყვიტა ზემოქმედება მოეხდინა არაკეთილსინდისიერ მასწავლებელზე და სკოლაში ფორმით მივიდა.
მის გამოჩენას ენით აღუწერელი ეფექტი ჰქონდა. დირექტორი და სასწავლო ნაწილის გამგე მაშინვე გაქრნენ რადარიდან, ანა მასწავლებელი კი საგრძნობლად შეშინებული იყო, თუმცა ჯერ კიდევ არ ესმოდა, რა ხდებოდა.
ჯერ მხოლოდ ორმა ისაუბრეს, შემდეგ კი საუბარში სკოლის ხელმძღვანელობაც ჩაერთო. შედეგად, უყურადღებო მასწავლებელმა მიიღო მკაცრი საყვედური და სასწაულებრივად გადაურჩა სკოლიდან გაგდებას. თუმცა, მალევე საკუთარი ნებით გაეთავისუფლა. ვფიქრობ, მან ეს ცხოვრებისეული გაკვეთილი სამუდამოდ აითვისა.
მასწავლებელს არა აქვს უფლება, რომ მოსწავლეები მშობლების ჯიბეში არსებული თანხის მიხედვით განასხვავოს. ეს დაუშვებელია! არაფერია ცუდი იმაში, რომ ახალგაზრდა მასწავლებელს გამოცდილება არ აქვს, მაგრამ თუ მისი მორალური ფასეულობები “მოიკოჭლებს”, მას შეუძლია ასეთი სასტიკი საქციელით გული ატკინოს ბავშვს.