ფულის ხის (კრასულას, Crassula ovata) ლპობა ზამთარში ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი პრობლემაა. მიზეზი უმეტეს შემთხვევაში ზედმეტი ტენიანობა და არასწორად შერჩეული მოვლის რეჟიმია.

ქვემოთ ნახავთ, რატომ იწყება ლპობა, როგორ ამოიცნოთ ნიშნები და რა ნაბიჯებით შეიძლება მცენარის გადარჩენა.

რატომ ლპება ფულის ხე ზამთარში?

ლპობა ნიშნავს მცენარის ქსოვილების დაშლას, რასაც იწვევს სოკოვანი ან ბაქტერიული დაზიანება.

ასეთი დაზიანება უფრო სწრაფად ვითარდება მაშინ, როცა ნიადაგი დიდხანს რჩება სველი და ჰაერი ფესვებამდე ვერ აღწევს.

ზამთარში ფულის ხე უმეტესად დასვენების ფაზაშია: ზრდა ნელდება, წყლის მოთხოვნილება მცირდება და ნიადაგი უფრო ნელა შრება, ამიტომაც გადაჭარბებული მორწყვა განსაკუთრებით საზიანოა.

დამწყებ მეყვავილეთა ხშირი შეცდომები

1) ზაფხულის რეჟიმით მორწყვა

თუ ფულის ხეს ზამთარშიც კვირაში ერთხელ რწყავთ, როგორც ზაფხულში, მცენარე ხშირად იწყებს ფოთლების ცვენას, ხოლო ღერო ქვედა ნაწილში რბილდება.

ეს, როგორც წესი, გადაჭარბებული მორწყვის შედეგია.

2) რადიატორთან ახლოს დადგმა და „შიშით“ ხშირი მორწყვა

თუ ქოთანი დგას რადიატორთან, იქ შეიძლება იყოს თბილი, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ მეტი წყალი სჭირდება. სიცხე და ჭარბი ტენი ერთად აჩქარებს ლპობის პროცესს.

რადიატორის ჰაერი ხშირად მშრალია და დამწყებს შეიძლება შეცდომით მოეჩვენოს, რომ მცენარეს „წყალი აკლია“, თუმცა სინამდვილეში პრობლემა ნიადაგშია.

3) იშვიათი, მაგრამ უხვი მორწყვა

ზოგი იშვიათად რწყავს, მაგრამ იმდენ წყალს ასხამს, რომ წყალი ქვედა თეფშში დგება.

თუ ქოთანს არ აქვს სადრენაჟო ხვრელები ან ნიადაგი მძიმეა, ფესვები ჟანგბადს ვეღარ იღებს და იწყებს დაზიანებას.

4) მავნებლის გაჩენისას დასხურების და მორწყვის გაზრდა

ზამთარში მავნებლის გაჩენისას ხშირი დასხურება და მორწყვა ხშირად ამძიმებს მდგომარეობას.

ასეთ დროს სჯობს მორწყვის შემცირება და საჭიროების შემთხვევაში მწერების საწინააღმდეგო პრეპარატის გამოყენება, ვიდრე ტენიანობის ხელოვნურად გაზრდა.

რამდენად ხშირად ზიანდება ფულის ხე?

ფულის ხე ხშირად ზიანდება სწორედ ზამთარში, რადგან ამ პერიოდში მოვლის რეჟიმი უნდა შეიცვალოს.

ყველაზე ხშირი მიზეზი არის მორწყვასთან დაკავშირებული შეცდომები: ფულის ხე ხორცოვანი მცენარეა და წყალს ზომიერად, ნიადაგის სრულად გამოშრობის შემდეგ ითხოვს.

ფესვების ლპობა: მთავარი მიზეზები

ფესვების ლპობის მთავარი მიზეზი არის ნიადაგის გადაჭარბებული დატენიანება. ფესვებს სჭირდება ჰაერიც;

მუდმივად სველ ნიადაგში ჟანგბადი მცირდება, ფესვები სუსტდება და ლპობა ადვილად იწყება.
დამატებითი ფაქტორებია:

• სუსტი განათება და დაბალი ტემპერატურა (ნიადაგი ნელა შრება)
• მძიმე, წყლის შემკავებელი ნიადაგი
• ცივი წყლით მორწყვა (სტრესი და მგრძნობელობის ზრდა)
• ნიადაგში ან ქოთანში სოკოვანი დაზიანების არსებობა

რა უნდა გააკეთოთ, თუ ფესვები დალპა?

ნაბიჯი 1 — ამოიღეთ მცენარე და შეაფასეთ მდგომარეობა

ფრთხილად ამოიღეთ კრასულა ქოთნიდან და შეძლებისდაგვარად მოაშორეთ მიწა ფესვებს, რათა დაზიანებული ნაწილები კარგად გამოჩნდეს.

ნაბიჯი 2 — მოაცილეთ დაზიანებული ფესვები

სუფთა და დეზინფიცირებული მაკრატლით ან დანით მოაჭერით ყველა რბილი, ჩამუქებული ან დაშლილი ფესვი. დატოვეთ მხოლოდ მკვრივი და ღია ფერის ჯანსაღი ქსოვილი.

ნაბიჯი 3 — დაამუშავეთ ჭრილობები და გააშრეთ

ჭრილობებს მოაყარეთ დაფხვნილი აქტივირებული ნახშირი. შემდეგ მცენარე დატოვეთ მიწის გარეშე მშრალ, კარგად განიავებად ადგილზე 1–3 დღით, რათა ჭრილობები შეშრეს და „დაიხუროს“.

ნაბიჯი 4 — დაფესვიანების არჩევა

არსებობს ორი გზა:

• დაფესვიანება წყალში — უფრო სწრაფია, მაგრამ უფრო რისკიანი. წყალი უნდა ეხებოდეს მხოლოდ ღეროს ქვედა ნაწილს. წყალი გამოცვალეთ 2–3 დღეში ერთხელ. პირველ ფესვებს ხშირად 2–3 კვირაში ნახავთ. როცა ფესვები 1–2 სმ-მდე გაიზრდება, გადარგეთ ნიადაგში.
• დაფესვიანება მშრალ ნიადაგის ნარევში — უფრო უსაფრთხოა. გამოიყენეთ მსუბუქი, ჰაერგამტარი ნარევი, რომელიც უხდება ხორცოვან მცენარეებს. დარგვის შემდეგ არ მორწყათ დაახლოებით 1–2 კვირა, შემდეგ კი მორწყეთ ძალიან ზომიერად და მხოლოდ ნიადაგის სრულად გამოშრობის შემდეგ.

ნაბიჯი 5 — გადარგვა სწორ ქოთანში

აირჩიეთ ქოთანი, რომელიც ფესვთა მოცულობაზე ოდნავ დიდია და აუცილებლად აქვს სადრენაჟო ხვრელები. გამოიყენეთ ახალი, მსუბუქი და ჰაერგამტარი ნიადაგის ნარევი.

ნაბიჯი 6 — მოვლა გადარგვის შემდეგ

მოათავსეთ მცენარე ნათელ, მაგრამ პირდაპირი მზისგან დაცულ ადგილზე. მორწყეთ მხოლოდ მაშინ, როცა ნიადაგი მთლიანად გამოშრება.

ზამთარში მორწყვა ხშირად სჭირდება იშვიათად — ზოგჯერ 3–4 კვირაში ერთხელაც საკმარისია. მოერიდეთ ორპირ ქარს და ტემპერატურის მკვეთრ ცვლას.

გამოკვება ჯობს გაზაფხულსა და ზაფხულში, როდესაც აქტიური ზრდა იწყება.

მნიშვნელოვანი მაჩვენებლები

• თუ ფესვების დაზიანება დაახლოებით ნახევრამდეა, გადარჩენის შანსი ხშირად მაინც არსებობს.
• ჭრილობების გაშრობა: 1–3 დღე.
• წყალში დაფესვიანების დრო: დაახლოებით 2–3 კვირა.
• გადარგვა წყლიდან ნიადაგში: როცა ფესვები 1–2 სმ-მდე გაიზრდება.
• მშრალ ნარევში დარგვის შემდეგ მორწყვა: დაახლოებით 1–2 კვირის მერე.
• ზამთარში მორწყვა: ხშირად 3–4 კვირაში ერთხელ, პირობების მიხედვით.
• ზამთრის სასურველი ტემპერატურა: 15–18°C.

რატომ ლპება ფულის ხის ღერო?

ღეროს ლპობა ხშირად იწყება ფესვებიდან და ზემოთ ვრცელდება, თუ პრობლემა დროულად არ შეჩერდა.

მეორე მიზეზია ღეროს დაზიანება: ბზარებიდან და ნაკაწრებიდან ინფექცია ადვილად აღწევს, განსაკუთრებით მაშინ, როცა გარემო ზედმეტად ნოტიოა.

ასევე შეიძლება ტენი გროვდებოდეს ღეროს გარშემო, თუ ფოთლები ძალიან მჭიდროდ ეკვრის და იქ ნესტი ჩერდება.

როგორ გადაარჩინოთ კრასულა, თუ ღერო ლპობას იწყებს?

თუ ღეროზე დაინახეთ ჩამუქებული და რბილი ლაქა, მოაჭერით დაზიანებული ნაწილი ჯანსაღ ქსოვილამდე. ჯანსაღი ქსოვილი ღია ფერის და მკვრივია.

ჭრილი შეგიძლიათ გააკეთოთ ოდნავ დახრილად, რათა სველი ზედაპირი შემცირდეს. შემდეგ მოაყარეთ დაფხვნილი აქტივირებული ნახშირი.

თუ ღეროს დიდი ნაწილი დაზიანებულია, ხშირად საუკეთესო გამოსავალია ჯანსაღი ნაწილის დატოვება და მისი თავიდან დაფესვიანება.

ზამთარში ფოთლების ლპობა: მიზეზები და გამოსავალი

ფოთლების ლპობის მთავარი მიზეზიც ზედმეტი ტენია. მდგომარეობა მძიმდება, თუ ფოთლებზე წყალი ჩერდება, განსაკუთრებით გრილ გარემოში.

ასევე პრობლემას იწვევს მცენარის ცივ მინასთან შეხება, როცა ღამით ტემპერატურა მკვეთრად ეცემა.
თუ ფოთლები ლპობას იწყებს:

• მოაცილეთ დაზიანებული ფოთლები, რომ პრობლემა არ გავრცელდეს.
• მორწყეთ მხოლოდ ნიადაგის სრულად გამოშრობის შემდეგ.
• უზრუნველყავით ჰაერის მოძრაობა მცენარის გარშემო.
• საჭიროების შემთხვევაში გამოიყენეთ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატი, ინსტრუქციის შესაბამისად.

მორწყვა შეასრულეთ ისე, რომ წყალი ფოთლებზე არ მოხვდეს და მიეწოდოს მხოლოდ ფესვთან.

დასკვნა

ფულის ხის გადარჩენა ხშირად შესაძლებელია, თუ პრობლემას დროულად აღმოაჩენთ და მორწყვის რეჟიმს სწორად დაარეგულირებთ.

არ იჩქაროთ: ფესვებსა და ღეროზე გაკეთებული ჭრილობები უნდა გაშრეს, სანამ მცენარეს ნიადაგში დააბრუნებთ. აღდგენის ერთ-ერთი პირველი ნიშანია ახალი, ჯანსაღი ფოთლების გამოჩენა.

ასევე გირჩევთ გაეცნოთ სტატიას: ყველამ არ იცის, რომ ფულის ხეს ყვავილობა შეუძლია – როგორ მოვრწყოთ ყვავილობის სტიმულირებისთვის