თუ ნაკვეთზე ბადრიჯანს ზრდით, ნახეთ, როგორ მიიღოთ სასარგებლო ნაყოფის მოსავალი და დამატებით გამოცდილი მებაღის წოდება.
ბადრიჯანი პომიდვრის, წიწაკის და კარტოფილის ნათესავია. პომიდორთან და წიწაკასთან შედარებით სითბო უფრო მეტად უყვარს, ამიტომ სამხრეთ რეგიონების გარდა კონტინენტურ კლიმატში მის გასაზრდელად საიმედო მეთოდია – სათბური და მიწის შეფუთვა.
მოთხოვნები ბადრიჯნის გასაზრდელად
ამისთვის უფრო ხელსაყრელია ნაკვეთი, რომელიც მზით კარგად თბება და სამხრეთის ქარისგან დაცულია.
ბადრიჯანი კარგად იზრდება მსუბუქ ქვიშიან და თიხნარ ნიადაგში, რომელიც ნეშომპალით არის დაფარული. ცოტა გაზრდილ მჟავიანობას იტანს, მაგრამ ნეიტრალურს უპირატესობას ანიჭებს. ცივი ტორფის და ტორფჭაობიანი მჟავე ნიადაგი საერთოდ შეუფერებელია. ბადრიჯანი ძალიან მომთხოვნია როგორც განათების, ასევე ტენიანობის მიმართ. მსუბუქ მოძრავ ჩრდილს და დროებით გამოშრობას ვერ იტანს.
ბადრიჯნის ნერგის მომზადება
ნიადაგი ნერგისთვის
ბადრიჯნის ნერგისთვის ტორფის, ნეშომპალას და ხის ან ბოსტნეულის მიწის (2:5:3) მკვებავ ნარევს ამზადებენ.
ბადრიჯნის დათესვის ვადა
ბოსტნეულს შუა მარტში თესავენ.
ბადრიჯნის თესლის დათესვა
შეგიძლიათ მშრალი თესლი დარგოთ, მაგრამ ჩალბობილი თესლი (2-3 დღე სველ, ფილტრის ქაღალდში, თბილ ადგილას) უფრო სწრაფად ღვივდება. მცენარე გადარგვას ცუდად იტანს, ამიტომ ცდილობენ პიკირების გარეშე გაზარდონ. ძვირადღირებულ ჰიბრიდულ თესლებს კასეტებში თესავენ და შემდეგ ადრეულ ასაკში (8-12 დღე) წარმატებული ნათესარებს ცალკე ქოთანში რგავენ (ნაყოფიერი მიწით სავსე 9-10 სმ დიამეტრის ქოთანი).
იაფი თესლი შეგიძლიათ 2-3 ცალი ერთად პირდაპირ ქოთანში დათესოთ, შემდეგ აღმონაცების მიხედვით ყველაზე ძლიერი დატოვოთ და დანარჩენი მოაშოროთ (ნიადაგის დონეზე მოაშორეთ, გამარგვლა საჭირო არაა, რომ მეზობელი თესლის ფესვები არ დააზიანოთ).
ტემპერატურა ბადრიჯნის ნერგების გასაზრდელად
თესლების გასაღვივებლად ოპტიმალური ტემპერატურა +20…+24°C (ბადრიჯანი 8-10 დღეში ღვივდება). ასეთი ტემპერატურა აღმონაცენის გამოჩენის შემდეგ დღისით შეუნარჩუნეთ, ღამით კი ტემპერატურა +12…+15°C-მდე შეამცირეთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ნერგები განაზდება, რაც „შავი ფეხის“ დაავადების განვითარებას ხელს შეუწყობს.
ბადრიჯნის ნერგების გამოკვება
ნერგები აქტიური ზრდის პერიოდში ნერგებისთვის განკუთვნილი ნებისმიერი სპეციალური ხსნარით (ინსტრუქციის მიხედვით) 1-2-ჯერ გამოკვებეთ. გამოკვების ოპტიმალური მომენტის შერჩევა შეიძლება ფოთლების შეფერილობის მიხედვით: თუ ქვედა ფოთლები ზედა ფოთლებთან შედარებით უფრო ღიაა, გამოდის, მწვერვალმა მკვებავი ნივთიერებები თავისკენ წაიღო და აქტიური ზრდის ფაზა იწყება.
ნერგების გაზრდის დროს მცენარის გაწელვა არ უნდა დაუშვათ, რომელიც გამოწვეულია გასქელებით. ამისთვის ზრდის მიხედვით ნერგების ქოთნებს ნაკლებად მოწყობილია: ისე, რომ მეზობელი მცენარეების ფოთლები არ შეეხოს.
ბადრიჯნის ნერგების დარგვა ღია ნაკვეთზე და სათბურში
55-60 დღის ასაკში ბადრიჯანს სათბურში მუდმივ ადგილას ან შეფუთულ მიწაში ზუსტად შუა მაისში რგავენ. ნერგების ქოთანში დიდხანს გაჩერება არ დაუშვათ. სიცივის შემთხვევაში სჯობს გაამკვრივოთ და მაინც გადარგოთ, დამატებით სათბურში 1-2 ფენა ლუტრასილით შეფუთეთ.
ნერგებს რიგებს შორის 60 სმ-ს, რიგში 30-40 სმ-ს დაშორებით რგავენ. მცენარე რომ გაამყარონ, ფესვების ყელს 3-4 სმ-ით აღრმავებენ. ხოლო დარგვის და მორწყვის შემდეგ ნეშომპალის ან კომპოსტის მულჩით ფარავენ, რომ სითბო და ფესვებთან ტენი უკეთ შეინახოს.
ბადრიჯნის მოვლა ნერგების დარგვის შემდეგ
ბადრიჯნის გამოკვება
მცენარე კარგად რომ გაიზარდოს, სეზონზე სრული მინერალური სასუქით ან ძროხის ნაკელის ხსნარით ან ორგანო-მინერალური ჰუმუსის კომპლექსით 3-ჯერ უნდა გამოკვებოთ. პირველად ნერგის დარგვიდან 2 კვირის შემდეგ გამოკვებეთ, მეორედ მასობრივი ყვავილობის დროს, მესამედ ნაყოფის ფორმირების დროს.
მორწყვის რეჟიმი
ბადრიჯანი რეგულარულად უნდა მორწყათ: თუ სათბურში წვეთოვანი მორწყვის სისტემა არ გაქვთ, კვირაში 1-2-ჯერ, ცხელ ამინდში ყოველ მეორე დღეს მორწყეთ. ნიადაგი არ უნდა გამოშრეს. ბადრიჯანს მიწის ფუფხი ძალიან აზიანებს. ფესვების სისტემის აღდგენის სუსტი შესაძლებლობის გათვალისწინებით აქტიური გაფხვიერების გარდა მულჩი გამოიყენეთ: ნეშომპალა, კომპოსტი, ხმელი ბალახი ან თივა.
ბადრიჯნის ბუჩქის ფორმირება
სათბურში გასაზრდელი ბადრიჯნის სახეობებზე 2-3 ღერო იქმნება: ყველაზე ძლიერ ყლორტს საყრდენზე ამაგრებენ, დანარჩენს აშორებენ.
ზუსტად 5-10 აგვისტოს ღეროს ზედა ნაწილს აჭრიან – ასე ზრდა შეწყდება და ნაყოფი უფრო მომწიფდება. მცენარის სახეობას, რომელიც სწრაფად მწიფდება და ერთ ბუჩქზე 8-ზე მეტ ნაყოფს არ იძლევა, ფორმირება არ სჭირდება.
ბადრიჯნის მოსავლის აღება
მოსავლის დაგვიანებით აღება სიმწარეს იწვევს, ნაყოფზე მწიფე, მკვრივი თესლი ჩნდება და გემო მნიშვნელოვნად უარესდება. სწორედ ამიტომ, მოსავალი ტექნიკური სიმწიფის ეტაპზე უნდა აიღოთ, როცა მათ მკვრივი რბილობი, სახეობისთვის დამახასიათებელი შეფერილობა და მოუმწიფებელი თესლი აქვთ.
