მართას წელს 90 წელი შეუსრულდა. ის მარტო ცხოვრობს ძველ ერთოთახიან ბინაში. მისი შვილები გაიზარდნენ და საკუთარი ოჯახები შექმნეს. ისინი მეზობელ ქალაქებში ცხოვრობენ და დედას იშვიათად სტუმრობენ.
პენსიონერ ბებიას სოციალური მუშაკები ეხმარებიან. რეგულარულად მოდიან მასთან, საკვები და წამლები მოაქვთ და ბინას აწესრიგებენ.
მართა ჯერ კიდევ ბავშვი იყო, როდესაც დედა გარდაეცვალა და მამამ დედინაცვალი მოიყვანა. ის კარგი ქალი იყო, მაგრამ მართა ისე არასოდეს ყვარებია, როგორც თავისი ოთხი შვილი.
მართა ოჯახში უფროსი შვილი იყო, ამიტომ როდესაც მამა ფრონტზე წაიყვანეს, ძალიან გაუჭირდა. დედინაცვალი მუშაობდა და ხშირად აიძულებდა მას, რომ დახმარებოდა.
სკოლის დამთავრების შემდეგ მართა სასწავლებელში სწავლაზე ოცნებობდა, მაგრამ დედინაცვალმა მაშინვე უთხრა, რომ ამისთვის ფული არ ჰქონდა. გოგონა ძალიან კარგად სწავლობდა და მაინც გადაწყვიტა ძალების მოსინჯვა. ის სასწავლებელში მოეწყო და საერთო საცხოვრებელში ცხოვრობდა. პროდუქტები, რომლებსაც დედინაცვალი უგზავნიდა, სწრაფად მთავრდებოდა, რადგან საერთო საცხოვრებელში მის საჭმელს სხვებიც ჭამდნენ. მას ძალიან სწყდებოდა გული, როდესაც რაიმეს შემოინახავდა და მერე ამას სხვები ჭამდნენ. მაგრამ, გოგონამ გაუძლო.
სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ ის მშობლიურ სოფელში დაბრუნდა და ადგილობრივ მაღაზიაში გამყიდველად დაიწყო მუშაობა. ცხოვრება თანდათან დალაგდა. მართას ცხოვრებაში მხოლოდ ფული კი არა, უამრავი თაყვანისმცემელიც გამოჩნდა, რომლებსაც დედინაცვალი აფრთხობდა. ის მსმელი იყო, ის უფულო, ის ზარმაცი და ის კუზიანი… მართას ძალიან სწყინდა, რადგან მას ძალიან აკლდა მამაკაცის სითბო. ის ოცნებობდა, რომ სახლიდან წასულიყო და თავად გადაეწყვიტა ვისთან უნდა ყოფილიყო და ვისთან არა.
ერთ დღეს ფრონტიდან დედინაცვლის საუკეთესო მეგობრის შვილი ჩამოვიდა. დედინაცვალმა მართა საქმროს გასაცნობად წაიყვანა. ის მუდმივად აქებდა მას და მართას ეუბნებოდა, რომ მასთან ძალიან ბედნიერი იქნებოდა. მართა მიდიოდა და წინასწარ იცოდა, რომ ამ ბიჭს ცოლად არ გაყვებოდა. რომც მოსწონებოდა, დედინაცვლის ჯიბრზე არ გაჰყვებოდა.
დედინაცვალმა მართა მეზობლებთან მიიყვანა და თქვა: “პატარძალი მოგიყვანეთ!” გოგონა დატოვა და თავად წამოვიდა. მომავალი დედამთილი მართას მაშინვე ჩაით გაუმასპინძლდა.
გოგონას საქმრო საერთოდ არ მოეწონა. ის ლამაზი არ იყო და საერთოდ არ ჰგავდა იმ თაყვანისმცემლებს, რომლებიც მართასთან მაღაზიაში მოდიოდნენ.
მართას ესმოდა, რომ დედინაცვალი მშვიდად ცხოვრების საშუალებას არ მისცემდა. მას სახლში დაბრუნება არ სურდა და ამიტომ იმ ადამიანთან დარჩა, რომელიც არ უყვარდა. გოგონა იმედოვნებდა, რომ დროთა განმავლობაში შეუყვარდებოდა, მიეჩვეოდა…
თავიდან ძალიან გაუჭირდა ახალ ცხოვრებასა და ულამაზო ქმართან შეგუება. მისკენ გახედვაც კი არ შეეძლო. ნიკოლოზი კი ძალიან გალანტურად იქცეოდა. ის კარგი ადამიანი იყო. მართა უყვარდა და პატივს სცემდა და არასდროს აწყენინებდა მას.
დედამთილი ხედავდა, რომ მართას ნიკოლოზი არ უყვარდა და მაშინვე გააფრთხილა, რომ თუ მართას წასვლა უნდოდა, ახლავე წასულიყო.
გოგონა დიდხანს ყოყმანობდა და ტიროდა, მაგრამ როდესაც გაიგო, რომ ორსულად იყო, მიხვდა, რომ ნიკოლოზი მისი ბედი იყო. გარკვეული პერიოდის შემდეგ მათ ვაჟი შეეძინათ, შემდეგ კი ქალიშვილი. ნიკოლოზმა სახლი ააშენა და ოჯახი საკუთარ სახლში გადავიდა.
ისინი შეხმატკბილებულად ცხოვრობდნენ. არასოდეს ჩხუბობდნენ. ნიკოლოზს თავისი ცოლი ძალიან უყვარდა და აფასებდა, მართამ კი ის ვერ შეიყვარა. მას ნიკოლოზი ეცოდებოდა, ძალიან კარგი ადამიანი იყო, მაგრამ გულს ვერ უბრძანებ.
დედამთილი ყოველთვის გვერდში ედგა და ყველაფერში ეხმარებოდა. დედამთილი და მამამთილი სახლის აშენებაშიც დაეხმარნენ და შვილიშვილებსაც სიამოვნებით უვლიდნენ. მართაც იგივენაირად ექცეოდათ. ის მათზე ზრუნავდა და საკუთარი მშობლებივით უყვარდა. ორივე რძლის ხელებში დაიღუპა.
გარკვეული პერიოდის შემდეგ, ნიკოლოზი ავად გახდა. დიდხანს იყო ლოგინად ჩაწოლილი, მაგრამ არ ნებდებოდა. ვაზისგან კალათებს წნავდა. მართა ტყეში მიდიოდა, ვაზს აგროვებდა და წყალში დებდა, ნიკოლოზი კი კალათებს წნავდა და ეს კალათები ძალიან კარგად იყიდებოდა. ასეთ ოჯახურ ბიზნესს კარგი შემოსავალი მოჰქონდა. გარდა ამისა, მართა ქარხანაში მუშაობდა და კარგი ხელფასი ჰქონდა.
მშობლების გარდაცვალებიდან ერთი წლის შემდეგ ნიკოლოზიც გარდაიცვალა. მან ბოლომდე იბრძოლა, მაგრამ დაავადება უფრო ძლიერი აღმოჩნდა. ქმრის გარდაცვალების შემდეგ მართამ სოფლის სახლი გაყიდა და შვილებთან ერთად ქალაქში გადავიდა საცხოვრებლად.
როდესაც მართა საკუთარ თავთან მარტო რჩებოდა, ხშირად იხსენებდა თავის დედინაცვალს. ერთ დროს მასზე ძალიან გაბრაზებული იყო და მხოლოდ ახლა მიხვდა, რომ დედინაცვალმა მართლაც ყველაზე კარგ ბიჭზე გაათხოვა. ნიკოლოზი მართლაც შესანიშნავი ქმარი და მამა იყო. მართამ კი მისი შეყვარება მხოლოდ მისი გარდაცვალების შემდეგ შეძლო …
ახლა კი მას მხოლოდ ერთი რამის შიში აქვს: ყოველ დილით მართა იღვიძებს და ღმერთს ძალას სთხოვს ქმრის საფლავთან მისასვლელად. მას ეშინია, რომ ერთ მშვენიერ დღეს ის ვერ შეძლებს თავისი ნიკოლოზის მონახულებას…
