ჩვენთვის პურს საკრალური მნიშვნელობა აქვს. პურით ვხვდებით ძვირფას სტუმრებს სახლის კართან, ვუმასპინძლდებით თანამგზავრებს, რომ გამოვხატოთ კეთილგანწყობა, და ღარიბებს, რომ გამოვხატოთ მოწყალება. გიამბობთ, რა ტრადიციებს მისდევდნენ ძველად ამ ცომეულთან დაკავშირებით. გეტყვით, როგორ ვაცხობ პურს სახლში ბებიის გამოცდილის რეცეპტით.
აგურის პური ერთ–ერთი ყველაზე იაფი პროდუქტი იყო საბჭოთა პერიოდში პურ–ცომეულის განყოფილებაში. ბებიას უყვარდა გახსენება, როგორ ყიდულობდა პურს 20 კაპიკად, ხოლო რამდენიმე ფუნთუშას – 7 კაპიკად. პურის ცხობა თავადაც იცოდა. ამისთვის ღუმელში რამდენიმე ლითონის საცხობი ფორმა ჰქონდა. მისი რბილი აგურის პური ხრაშუნა ქერქით უგემრიელესი იყო.
როგორ ვაცხობ პურს სახლში: გამოცდილი რეცეპტი
ბებიას სჯეროდა, რომ პური ძალიან მგრძნობიარეა დიასახლისის განწყობის მიმართ. სწორედ ამიტომ, ცოლს ვზელ, როცა სრულად დამშვიდებული ვარ. ცომთან კამათი და ჩხუბი აკრძალულია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, არ გამოვა ან საერთოდ დაეცემა. გიზიარებთ პურის ძველ რეცეპტს, რომელსაც სხვა ვერაფერი შეედრება.
ინგრედიენტები:
- 1,2 კგ ხორბლის ფქვილი
- 2 ს/კ მზესუმზირის ზეთი
- 1,5 ს/კ მშრალი საფუარი
- 820 მლ წყალი
- 0,5 ჩ/კ შაქარი
- 1 ს/კ მარილი
მომზადების წესი:
- ფქვილი ღრმა თასში გაცერით. ჩააღრმავეთ და მასში საფუარი და შაქარი ჩაყარეთ. 1 ს/კ თბილი წყალი ჩაასხით. აურიეთ და რამდენიმე წუთი გააჩერეთ. საფუარის ქუდი უნდა წარმოიქმნას.
- საფუარის გააქტიურების შემდეგ ფქვილის ნარევს დაუმატეთ მზესუმზირის ზეთი, მარილი და წყალი. ჯერ ყველა ინგრედიენტს კოვზით აურიეთ, შემდეგ – ხელით. თასს პირსახოცი დააფარეთ და 45 წუთი სითბოში გააჩერეთ.
- ხელებზე მზესუმზირის ზეთი უხვად წაისვით. ამოსული ცოლი შუაზე გაყავით. ცომის ნახევრები თასიდან ამოიღეთ და დაამრგვალეთ მანამ, სანამ ზედაპირი გლუვი არ გახდება.
- ორივე ცომის ბურთი კვადრატის საცხობ ფორმაში მოათავსეთ. პირსახოცი დააფარეთ და 15 წუთით დაასვენეთ. ამ დროში ცომი ოდნავ ამოვა.
- წინასწარ 200 გრადუსამდე გახურებულ ღუმელში მოათავსეთ. აგურის პური 50 წუთი აცხვეთ: მოწითალო ქერქის წარმოქმნამდე. მზა ცომეულს სრულად გაგრილება აცადეთ და სუფრაზე გაიტანეთ.
როგორ პატივს სცემდნენ ძველად პურს
პირველ რიგში, აღსანიშნავია, რომ პური, თუნდაც ძველი, არასდროს უნდა გადაყაროთ. ასეთი ქმედება შეიძლება ჩაითვალოს არა მხოლოდ მფლანგველობად, არამედ მკრეხელობად.
ყველაფერი იმიტომ, რომ ადრე პური ითვლებოდა სახლის მთავარ კერძად, როგორც ყოველდღიური, ასევე სადღესასწაულო სუფრის განუყოფელ კომპონენტად. ახალ პურს ყოველთვის დებდნენ მაგიდაზე, როგორც მაძღრობის და სიუხვის სიმბოლო.
პურის ქერქი მოგზაურობისას თან მიჰქონდათ. სჯეროდათ, რომ მას წარმატების მოტანა შეეძლო. მდიდრებს გზაში მიჰქონდათ პეროგები შიგთავსით, ხოლო ღარიბები ორცხობილებით შემოიფარგლებოდნენ. მოკლედ, ტრადიცია დღემდე შემორჩა. სახლის ორცხობილა არა მხოლოდ დიდხანს ძლებს, არამედ ნოყიერი ხემსია.
პურთან დაკავშირებული ტრადიციები
პურთან დაკავშირებული ბევრი ტრადიცია დღემდე შემორჩენილია. მაგალითად, პურის გამოცხობა ქორწილზე ან ღვეზელის დაკრძალვაზე. ადრე პურს პატივს სცემდნენ, აფასებდნენ. ბევრი დღემდე ასე ექცევა.
უძველესი დროიდან პური არა მხოლოდ სიუხვის, არამედ გულუხვობის სიმბოლოა. ცოდვა იყო პურზე უარის თქმა ვინმესთვის, ვინც ითხოვდა. პურის გაზიარებით არ გაღარიბდებით, არამედ ყოვლისშემძლეს და საზოგადოების თვალში ამაღლდებით. დღემდე მიღებულია გარკვეულ დღესასწაულებზე ღარიბების გამასპინძლება სხვადასხვა ცომეულით: ბლინით, ღვეზელით, ხაჭაპურით, ორცხობილით. ადამიანურ გულუხვობას მოაქვს კეთილშობილება და ბედნიერება სახლში.
ნიშნები პურზე
დღემდე იცავენ ზოგიერთ აკრძალვას, რომელიც პურს ეხება.
რა არ უნდა გააკეთოთ წმინდა ცომეულთან:
- ჭამის შემდეგ არ დატოვოთ პურის ნაჭერი და არ გადააგდოთ. ასეთი საქციელი უბედურებას მოგიტანთ.
- პურში ჩარჭობილი დანის დატოვება ცოდვაა. ეს ცუდი ნიშანია.
- პურის ორივე ყუას მოჭრა მკრეხელობაა.
- პურის თავდაყირა დადებაც მიღებული არაა.
დავამატებ, რომ პურისადმი პატივისცემა ბებიისგან ვისწავლე. მას შემდეგ, რაც ომის შემდგომი რთული პერიოდი გამოიარა, ამ პროდუქტს ისე აფასებს, როგორც ბიბლიას.
