ძალიან მალე, მთელი მსოფლიოს ქრისტიანები ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხარებას აღნიშნავენ. ეს ნათელი დღე ქრისტიანული ტრადიციის თორმეტთაგან ერთ–ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი დღესასწაულია. თავისი მნიშვნელობით მხოლოდ შობას და აღდგომას ჩამორჩება. გიამბობთ, როდის აღვნიშნავთ ხარებას 2024 წელს, რა ტრადიციები და აკრძალვები არსებობს ამ დღეს.
ხარება 2024 წელს
ამ დღესასწაულზე ვიხსენებთ ღვთისმშობლის მიწიერ გზას. ლეგენდის თანახმად, ქრისტეს დაბადებამდე 9 თვით ადრე მთავარანგელოზი გაბრიელი უწმინდესს გამოეცხადა. მან გაახარა ქალწული მარიამი სასიხარულო ამბით: მალე იგი შობს მაცხოვარს. ღვთის მოციქულმა თქვა: „გიხაროდენ, ნეტარ მარიამ! აღსავსე ხარ ღვთის მადლით!“ ამ მომენტიდან უფლის განზრახვამ განხორციელება იპოვა. ამიერიდან მორწმუნეები შეძლებენ დაადგნენ ცათა სასუფევლისკენ მიმავალ გზას.
ამ წმინდა დღის პირველი ხსენება მე–3 საუკუნეში გაჩნდა. მაშინ ეწოდებოდა „მისალმების დღე“, „ქრისტეს ჩასახვა“ და „შეტყობინება“. ერთ–ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ქრისტიანული სიუჟეტია, რომელსაც ხშირად გამოსახავენ ფრესკებზე და ხატებზე.
როდის აღვნიშნავთ ხარებას 2024 წელს?
ეს დღესასწაული გარდაუვალია, ამიტომ ყოველთვის აქვს ერთი ფიქსირებული თარიღი – 7 აპრილი. ასე აღნიშნავენ საქართველოში მართლმადიდებელი ქრისტიანები.
რა უნდა გააკეთოთ ამ დღეს?
ტრადიციულად ხარების დღეს ქალები სთხოვენ უწმინდესს ბედნიერ ბედს და ოჯახურ ბედნიერებას. უნდა შეევედროთ ღვთისმშობელს ჯანმრთელობა, დახმარება და მფარველობა. ტაძარში მსახურებას უნდა დაესწროთ და ეკლესიაში ნაკურთხი წყალი ააგროვოთ. ითვლება, რომ ამ დღესასწაულზე უფალი ყველა თხოვნას და ლოცვას ისმენს.
დღესასწაული დიდმარხვის პერიოდშია, მაგრამ ამ დღეს შეგიძლიათ რაციონში ჩართოთ ცოტა მცენარეული ზეთი და თევზი, ასევე დალიოთ საეკლესიო ღვინო.
ძველად სჯეროდათ: ხარების დღესასწაულზე თოვლის ნადნობი წყლით დაბანა ავადმყოფობას აქრობს და ჯანმრთელობას აუმჯობესებს. ხარების მარილის მოგროვებით ოჯახს დაიცავთ ავი თვალისგან და მძიმედ ავადმყოფის განკურნებასაც შეძლებთ, სახლში ფულს და წარმატებას დააბრუნებთ.
როგორ მოამზადოთ ხარების მარილი?
ადრე სამკურნალო მარილს თავად ამზადებდნენ. წინასწარ ტომარა მარილს ინახავდნენ და დღესასწაულზე, გათენებამდე დაახლოებით 15 წუთი წვავდნენ ტაფაზე, თან ლოცვას კითხულობდნენ: „მამაო ჩვენო, შენ გამოჩნდი იერიქონში წინასწარმეტყველი ელისეს მეშვეობით და წყალი მარილით განწმინდე. აკურთხე ეს მარილიც, დაე, მოუტანოს სიხარული ჩემს სახლს. სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმიდისათა. ამინ!
გაცივებულ კრისტალებს ყრიდნენ თიხის ქოთანში, ნაჭრის ქისაში ან მინის ქილაში. ავადმყოფობისას შემწვარ მარილს მარცვალ–მარცვალ ჭამდნენ. საჭმელს და სასმელ წყალს უმატებდნენ, მარილით კომპრესებს აკეთებდნენ და მტკივნეულ ადგილზე იფენდნენ.
ძველად ხარების დღესასწაული აცნობდა ხალხს თესვის დაწყების შესახებ. მარცვალთან ხარების ხატს ათავსებდნენ, რომ მარცვალი ეკურთხებინათ და ენერგიული ზრდით დაემუხტათ. ახალგაზრდები კოცონს ანთებდნენ, მის გარშემო ცეკვავდნენ და მღეროდნენ. ითვლებოდა, რომ ვინც გადაახტება კოცონის ალს, ავი თვალისგან განიწმინდება და მისი ჯანმრთელობა გაუმჯობესდება.
რა არ უნდა გააკეთოთ ამ დღეს?
ამ დღესასწაულზე მკაცრად იცავდნენ წესს გამონათქვამიდან: „ჩიტი ბუდეს არ აშენებს, ქალწული თმას არ იწნავს“. სამსახურისგან ისვენებდნენ, რომ სულელური რამ არ გაეკეთებინათ. ასევე თმას არ ეხებოდნენ: არ იჭრიდნენ და არ ივარცხნიდნენ. სჯეროდათ: ამ დღეს თმის დავარცხნა მას მტვრევადს და მშრალს ხდის. რაც უარესია, ცვენას დაიწყებს. სწორედ ამიტომ, პარიკმახერთან ვიზიტი გადადეთ.
ასევე ბაღის და ბოსტნის მოყვარულთათვის დასვენების დროა. მიწასთან ნებისმიერი მუშაობა სარგებელს და შედეგს არ მოგიტანთ.
რწმენის მიხედვით, ხარებას ყველა სახლს ანგელოზები სტუმრობენ. ისინი აკვირდებიან ჩვენს ცხოვრებას და ყველას აძლევენ იმას, რაც მათ აკლიათ. ზეციური მოციქულები რომ არ დააფრთხოთ, სადღესასწაულო საღამოს სინათლის ყველა წყარო გამორთეთ. მათ შორის, სანთლები.
ხარებას არ შეიძლება ფულის გასესხება და სახლიდან ღირებული ნივთების გატანა. აკრძალულია ჩხუბი, ცარიელი საუბრები და ცუდი ფიქრები. ეს დღე დაუთმეთ მშვიდ ლოცვას, ყველას სიკეთე უსურვეთ. აუცილებლად დაგიბრუნდებათ კარგი განწყობით ან მოულოდნელი საჩუქრით.
