ანა ცვლაში ახალი გასული იყო, როცა მორგთან სასწრაფო დახმარების მანქანა მივიდა, მას მოჰყვა მთელი საქორწინო კორტეჟი. კოლეგები გამოვარდნენ: სიტუაცია, როცა ქორწილი მორგში მოდის, იშვიათია. ამ მომენტში თანამშრომლებიც იცვლებოდნენ, ამიტომ ბევრი ადამიანი შეიკრიბა.
ანა განზე გადგა. ახალი დაწყებული ჰქონდა სამსახური და თითქმის არავის იცნობდა, არც ცდილობდა ყურადღების მიქცევას. ყველამ იცოდა, საიდან იყო, თუმცა ამაზე არავინ არაფერს ლაპარაკობდა.
ციხიდან ახალი გამოსული იყო. დიდად არავის აინტერესებდა, რატომ იჯდა ციხეში. მხოლოდ ის იცოდნენ, რომ პატიმარი იყო.
უბრალოდ იატაკებს წმენდდა და ბევრს სჯეროდა, რომ ეს უკეთესი იყო, ვიდრე ისევ ქურდობის გზას დასდგომოდა. მაგრამ სასჯელი ქურდობისთვის არ მოუხდია. ქმარი მოკლა. ქორწინებაში ერთი წელი გაატარა, მაგრამ ქორწილის მეორე დღესვე მიხვდა, რომ ცოლად გაჰყვა ნამდვილ მხეცს, რომელიც ამ დრომდე თავს ნორმალურად ასაღებდა.
ერთი წელი მასზე ძალადობდნენ და მისი დამცველი არავინ იყო. ბავშვთა სახლში გაიზარდა. ბოლოს, ნერვებმა უმტყუნა და როცა კიდევ ერთხელ მასზე ხელი ასწია, დანა აიღო.
ქმარს ბევრი გავლენიანი ნათესავი ჰყავდა და მისი უმკაცრესად დასჯა მოითხოვეს. მოსამართლემ, მოხუცმა ქალმა, შენიშნა, რომ ასეთი ქმედებისთვის ციხეში არ უნდა ჩაესვათ, არამედ მადლობა გადაეხადათ სამყარო გაწმენდისთვის. 7 წელი მიუსაჯეს, 6 წლის შემდეგ ვადაზე ადრე გაათავისუფლეს.
სამსახურში არავის აჰყავდა, მაგრამ შემთხვევით, მორგთან ჩავლისას, სანიტრის ვაკანსიაზე განცხადება დაინახა. მოსალოდნელზე უკეთესი ხელფასი იყო. ანამ თავისი ამბავი მოჰყვა და უკვე მორიგი უარისთვის ემზადებოდა, მაგრამ მიიღეს. თავიდან მუშაობა უჭირდა, მაგრამ მოხუცმა პათოლოგოანატომმა, პაატამ, შენიშნა რა მისი შიში, ღიმილით თქვა:
-ცოცხლების უნდა გეშინოდეს, ისინი უკვე არავის შეეხებიან.
ანამ დაიმახსოვრა მისი სიტყვები და უკვე რამდენიმე ცვლის შემდეგ მშვიდად ასრულებდა თავის საქმეს და ყოველ შემთხვევით შეხებაზე აღარ კრთოდა.
სასწრაფოს მანქანიდან საკაცით გამოიყვანეს პატარძალი. საქმროც იქვე იდგა. მძიმე შესახედავი იყო: თითქოს ვერავის და ვერაფერს ამჩნევდა, თავის ფიქრებში იყო დაკარგული, მხოლოდ საყვარელი ადამიანის სახეს უყურებდა. ნათესავებმა მისი გაყვანა ძლივს მოახერხეს. ტიროდა, გარბოდა, ძალით წაიყვანეს.
მოგვიანებით ანამ სანიტრების საუბარი გაიგონა: პატარძალი მისმა მეგობარმა პირდაპირ ქორწილში მოწამლა. თურმე ადრე საქმრო იმ მეგობარს ხვდებოდა, მაგრამ მოგვიანებით პატარძალი გაიცნო და შეუყვარდა. მეგობარმა ვერ აპატია და ახლა, თუმცა უკვე დააკავეს, გოგონას ვერავინ დააბრუნებდა.
ანამ პატარძლის საკაცეს ჩაუარა და წამით გაჩერდა: წარმოუდგენლად ლამაზი იყო, თითქოს ცოცხალი, სახეზე მშვიდი გამომეტყველებით.
-ანა, იმ ყუთში დაასრულე, აქ გარეცხე და დახურე – გაისმა უფროსის ხმა.
-დღეს არ გაკვეთავთ? – ჰკითხა ანამ.
-არა, სასწრაფოდ უნდა წავიდე. ხვალ ადრე მოვალ და დავიწყებ, – უპასუხა პათოლოგოანატომმა. – ანა, მეც ხომ ცოცხალი ადამიანი ვარ და ზოგჯერ გადაუდებელი საქმეები მაქვს.
-გასაგებია.
-ძალიან კარგი, -თქვა მან. – ამათ არსად ეჩქარებათ. მოიცდიან.
მამაკაცი წავიდა, ხოლო ანა ჩაფიქრდა: იქნებ, მკვდრებს შორის მუშაობა ადამიანს ფილოსოფოსად აქცევს?!
იატაკის რეცხვა დაასრულა, ერთი ყუთი დახურა და გარეთ გავიდა სუფთა ჰაერის ჩასასუნთქად. მორგთან შორიახლოს სკამზე ვიღაც იჯდა. კარგად დააკვირდა და მასში ის საქმრო ამოიცნო. მისი უმოძრაო ტანი მორგის მოპირდაპირედ ანას აღელვებდა, მაგრამ ძალა მოიკრიბა და მიუახლოვდა.
-იქნებ, რამეში დაგეხმაროთ?
მამაკაცმა გაჭირვებით გაუსწორა მზერა. დიდხანს ხმას არ იღებდა, შემდეგ მდუმარედ დაუქნია თავი:
-შეგიძლიათ მასთან შემიყვანოთ?
-არა, არ შემიძლია. გამათავისუფლებენ. – გულწრფელად უპასუხა ანამ. – და სხვაგან არსად ამიყვანენ.
ახალგაზრდა ბიჭმა გულგრილად დაუქნია თავი, რაიმე ემოციას ძლივს ამჟღავნებდა.
-ასეც ვფიქრობდი. რატომ არ აგიყვანენ სხვაგან?
ამჯერად ისე დასვა კითხვა, თითქოს დუმილის გაფანტვა სურდა. ანამ შეხედა და გადაწყვიტა მძიმე ფიქრებისგან ყურადღება გადაეტანებინა:
-ახლახან ციხიდან გამოვედი. ქმრის მკვლელობისთვის ვიჯექი.
ისევ თავი დაუქნია, თითქოს არაფერი იყო გასაოცარი.
-სამწუხაროა. ჯერ კიდევ არ გაუკვეთავთ?
-არა, ხვალ გაკვეთავენ.
-არსად არ მინდა წასვლა. აქ დავჯდები. როცა დავასაფლავებ, მეც…
-რას ამბობთ, ასე ლაპარაკი არ შეიძლება! – სცადა გონზე მოეყვანა. – მესმის, რთულია, მაგრამ ასე არ შეიძლება.
-ვიცი, მაგრამ უკვე გადავწყვიტე – თემას გადაუხვია და აჩვენა, რომ საუბრის გაგრძელება აღარ სურდა.
ანა მიხვდა, რომ მის გადარწმუნებას ვერ შეძლებდა. მხოლოდ ის შეეძლო, ეცნობებინა მისი ოჯახისთვის მისი მდგომარეობის შესახებ. ისინი მალე უნდა მოსულიყვნენ პატარძლის წასაყვანად. მორგთან კიდევ ერთხელ მოტრიალდა და გახედა: იქვე იჯდა, უმოძრაოდ და შენობას უყურებდა. ამოიოხრა, შეებრალა ბიჭი.
სამუშაოს დასასრულებლად დაბრუნდა. ოთახში ალაგებდა და შენიშნა, რომ პატარძალს უჩვეულოდ ჯანსაღი სახის ფერი ჰქონდა. იქნებ, შხამის გამო? ფრთხილად მოჰკიდა ხელი, რომ გაესწორებინა და ტანთა მიედო და მაშინვე დაიყვირა: ხელი თბილი და რბილი იყო. ისევ შეეხო, შეგრძნებებს ვერ უჯერებდა. შენობაში ციოდა, მაგრამ ხელი მაინც თბილი იყო.
ჩანთას მივარდა, არ იცოდა, როგორ შეემოწმებინა ვარაუდი. სარკის გამოყენება გადაწყვიტა. თუ სარკეს პირთან და ცხვირთან მიიტანთ, თქვენი სუნთქვა კვალს დატოვებს, თუ არის. სარკე იპოვა, უკან გაბრუნდა, კინაღამ წააქცია ახალგაზრდა სანიტარი, ვანო.
-ანა, რა მოხდა?
ვანო ჯგუფის ხელმძღვანელი იყო სამედიცინო კოლეჯში. ჭკვიანი ბიჭის რეპუტაცია ჰქონდა.
-ვანო, ჩქარა, გამომყევი, – სწრაფად მიაყარა ქალმა, რომ დრო არ დაეკარგა კითხვებზე.
ანა პატარძალს მიუახლოვდა და სარკე ახლოს მიუტანა. ვანომ მისი ქმედებები შენიშნა და ჰკითხა:
-რატომ აკეთებ ამას?
ანამ სარკე გოგონას სახესთან მიიტანა და ისიც მაშინვე დაიორთქლა. ვანომ წამოიყვირა:
-ანა, სასწრაფოდ დაურეკე პაატას, მე დანარჩენს მივხედავ!
ანამ ნომერი აკრიფა, ვანო უკვე ინსტრუმენტებით დაბრუნდა, სტეტოსკოპი გაიკეთა და პატარძლისკენ დაიხარა. სანამ ანა ექიმს სიტუაციას უხსნიდა, ვანომ თავი ასწია:
-გული სცემს, თუმცა ძალიან სუსტად. სასწრაფოს ვიძახებ!
ანა ქუჩაში გამოვარდა. იცოდა, რომ საქმრო სასწრაფოდ უნდა დაემშვიდებინა. ბიჭი ისევ იქ იჯდა. მასთან მივარდა:
-თქვენი საცოლე ცოცხალია!
გაოგნებულმა ამოხედა. ამ დროს მორგთან სასწრაფო დახმარების მანქანა სირენებით მოვარდა.
-არ იტყუებით? – ჰკითხა მან, თან ხელს მაგრად უჭერდა.
-არა, არ ვიცი, როგორ არის ეს შესაძლებელი, მაგრამ თქვენი საცოლე ცოცხალია.
ბიჭი წამოხტა და მორგის კარისკენ გაიქცა, სწორედ იმ მომენტში, როცა გოგონა გამოჰყავდათ. ექიმს საწვეთელა ხელში ეჭირა.
-თქვენთან ერთად მოვდივარ! – დაიყვირა საქმრომ.
ექიმმა მკაცრად შეხედა.
-მე მისი ქმარი ვარ. დღეს ქორწილი გვქონდა.
ექიმმა თავი დაუქნია:
-მანქანაში სასწრაფოდ. ყოველი წუთი გადამწყვეტია.
სასწრაფო დახმარების მანქანა გავარდა. ხოლო ანა და ვანო იქვე იდგნენ და თვალებით აცილებდნენ.
-ანა, როგორც ჩანს, დღეს ადამიანის სიცოცხლე გადაარჩინე. ექიმმა თქვა, რომ არა სიცივე, პატარძალი ვერ გადარჩებოდა. შხამი უცნაური აღმოჩნდა – თქვა ვანომ, როცა ქალმა კანკალი შეწყვიტა.
ანამ ცრემლები მოიწმინდა და ჩუმად თქვა:
-სიცოცხლე სიცოცხლისთვის. ერთი მოვკალი, ერთი გადავარჩინე.
ვანომ მისი ჩუმი სიტყვები გაიგონა და გაეღიმა.
-ანა, ჩაი ხომ არ დაგველია? არც ისე სასიამოვნო ადგილია, მაგრამ მაინც.
ანა დათანხმდა:
-გარეთ?
გაღიმებული წყვილი სწორედ იმ სკამთან მივიდა, სადაც ცოტა ხნის წინ საქმრო იჯდა.
ანამ შენიშნა, რომ ვანო არც ისე ახალგაზრდა აღმოჩნდა. სათვალე ახალგაზრდობას და გულუბრყვილობას მატებდა, თუმცა საუბარში სხვა დეტალები გაირკვა. ჯარის მოხდის შემდეგ კონტრაქტით საავადმყოფოში დარჩა, რამაც მედიცინისკენ უბიძგა.
-ვხედავდი ექიმების მუშაობას. ისინი ზოგჯერ შეცდომებს უშვებენ, როგორც დღეს, მაგრამ ნამდვილ სასწაულებს ახდენენ ისეთ პირობებში, რომლის შესახებაც ბევრმა არაფერი იცის. ანა, შემიძლია გკითხოთ, რა მოხდა თქვენს ცხოვრებაში?
ანა ცოტა ხანს გაჩუმდა, შემდეგ თავისი ამბავი უამბო. მამაკაცი ჩუმად უსმენდა, არ აწყვეტინებდა, შემდეგ კი თქვა:
-მის გამო ტანჯვა არ ღირს.
ანას გაუკვირდა:
-პირველი ხართ, ვინც ასე ფიქრობთ და ჩემში მსხვერპლს ხედავთ.
ჩაის დალევა ვერ მოასწრეს, რომ პაატას მანქანა მორგთან გაჩერდა. პათოლოგოანატომმა ისინი დაინახა და მათკენ წამოვიდა:
-მტრედებო, სხედხართ? – ჰკითხა მან.
ვანომ მუხლებზე ხელი დაირტყა და უპასუხა:
-ჩემს პრაქტიკაში ასეთი რამ არასდროს მომხდარა: მეგობარმა არასწორი ნივთიერება მისცა. რაღაც საძილე აბი იყო, მაგრამ ისეთი ძლიერი, რომ სუნთქვა ძლივს ისმოდა. ცოტაც და ყველაფერი დასრულდებოდა.
-კარგია, რომ დღეს არ გავკვეთე, – ამოისუნთქა პაატამ.
ანა გაფართოებული თვალებით უყურებდა:
-ვერასდროს ვიფიქრებდი რომ ეს შეიძლებოდა მომხდარიყო.
მეორე დილით მორგი დატოვა და ავტობუსის გაჩერებისკენ გაემართა.
გაჩერებასთან მანქანა გაჩერდა.
-ანა, დაჯექი, გაგიყვანთ, – შესთავაზა ვანომ.
ანა ცოტათი გაოგნდა. რატომ აკეთებდა ამას, როცა სხვები თავს არიდებენ? მორგისკენ გაიხედა და დაინახა, რომ სანიტრები კართან ეწეოდნენ და მათ უყურებდნენ. ვანო სარკეში ჩაიხედა და გაიცინა:
-ნუთუ, მათი აზრი თქვენთვის მნიშვნელოვანია?
ანა ყოყმანობდა, მაგრამ მანქანაში ჩაჯდა. რამდენიმე ასეთი მოგზაურობის შემდეგ ვანომ მოულოდნელად შესთავაზა:
-ანა, კინოში ან კაფეში ხომ არ წავიდეთ?
ქალმა იუარა.
-რატომ?
-რად გინდათ? ხომ იცით, რომ ციხეში ვიყავი.
-მე კი ვიბრძოდი, სხვებს ვესროდი და იცით, არა სათამაშოებს. არ იდარდოთ, ეს ყველაფერი სისულელეა – არ ნებდებოდა კაცი.
საღამოს ანა დერეფანს წმენდდა და შენიშნა, რომ განწყობა აუმაღლდა. ვანოსთვის ჯერ პასუხი არ გაუცია, მაგრამ უკვე ხვდებოდა, როგორ შეიპყრო კაფეში ან კინოში წასვლის ძლიერმა სურვილმა. ცხოვრება სურდა, როგორც ყველას, და არა გარიყულად ყოფნა.
-ვანო, სულელი ხარ? რატომ აკეთებ ამას? გართობა გინდა? – ხმები გამოვიდა ოთახიდან, სადაც სანიტრები ისვენებდნენ.
-ეს ჩემი საქმეა. არავის არ უნდა აღელვებდეს – გაისმა ვანოს პასუხი.
-მგონი გაგიჟდი. ის ხომ პატიმარი იყო. რაში გჭირდება? – არ ჩერდებოდა ვიღაც.
კიდევ ერთი წუთის შემდეგ ვანო დერეფანში გავიდა და მუშტი შეკრა:
-კიდევ ერთ ცუდ სიტყვას იტყვი ანაზე და მორგის პაციენტი გახდები.
სანიტარმა უკან დაიხია და შეიფურთხა:
-აქ სულ გიჟები ხართ.
ანამ შეხედა ვანოს, რომელმაც მაჯაში ხელი ჩასჭიდა და თან წაიყვანა.
-ასე გაგრძელება აღარ შეიძლება. ანა ძალიან მომწონხარ. რაღაც უნდა გავაკეთოთ – განაცხადა მამაკაცმა.
ქალი დაბნეული უყურებდა და კითხვის დასმას აპირებდა, რომ შორიდან ხმა გაისმა:
-რა უნდა ქნათ და იქორწინოთ! ქორწილს მოვაწყობთ და აღვნიშნავთ დიდებულად!
ანა გაოცებული იყო: ნუთუ ჰალუცინაციები ჰქონდა? ვანო რაღაც წარმოუდგენელს ამბობდა, აქ კი სხვა ხმები. მოტრიალდა და ის საქმრო და მისი პატარძალი დაინახა. გოგონა, ოდნავ ფერმკრთალი იყო, მაგრამ ლამაზად გამოიყურებოდა. მან ღიმილით თქვა:
-უბრალოდ უნდა დათანხმდეთ. საოცარი წყვილი ხართ. გვინდა მადლობა გადაგიხადოთ.
ვანომ და ანამ დიდებულ ზეიმზე უარი თქვეს. ზედმეტად უფროსები იყვნენ და ბევრი მეგობარიც არ ჰყავდათ. ახალდაქორწინებულებმა მათ ზღვის სანაპიროზე მოგზაურობა აჩუქეს. ანას ზღვა არასოდეს ენახა და ქორწილიდან მალევე სამსახური დატოვა. ვანომ უთხრა, რომ მოგვიანებით იპოვის საქმეს, რომელიც მოეწონება, მაგრამ ახლა მისი მოვალეობა იყო მასზე ეზრუნა და ბედნიერად ეცხოვრა.