ბევრისთვის სსრკ-ს სასადილო კვლავ სასიამოვნო მოგონებად რჩება ატმოსფეროსა და კულინარიის კუთხით. ხალხს ახსოვს ეს გემო, საჭმლის არომატი, მშვიდი საუბრები და წვენის ან კომპოტის ჭიქის მიჯახუნება. ახლა ეს ყველაფერი წარსულის ნოსტალგიად ითვლება, თუმცა ზოგან ეს კულტი ჯერ კიდევ არსებობს.
რაც არ უნდა იყოს, ახალ თაობას მაინც აინტერესებს იმდროინდელი სამზარეულოს გაცნობა. რა თქმა უნდა, ბევრი რამ მათთვის უბრალოდ გაუგებარია, მაგალითად, საკუთარი რიგის ლოდინის სასიამოვნო ატომოსფერო და ასე შემდეგ. თუმცა, ზოგიერთი კერძის დაგემოვნება დღესაც შეიძლება.
სსრკ-ს სასადილო
ზოგადად, არსებობს მოსაზრება, რომ მაშინ მაღაზიებში სრული დეფიციტი იყო და ჩვეულებრივი ადამიანისთვის შეუძლებელი იყო ნორმალური პროდუქტის პოვნა. ერთადერთი ადგილი, სადაც გემრიელი კერძების დაგემოვნება შეიძლებოდა, ეს იყო სასადილო. ეს, რა თქმა უნდა, ფაქტი ნამდვილად არ არის, მაგრამ ამ განცხადებაში არის გარკვეული სიმართლე.
დავიწყოთ იქიდან, რომ პროდუქტები, რომლებსაც სასადილოებში გამოიყენებდნენ საწყობებში რაღაც საიდუმლო ბილიკებით არ შეჰქონდათ, არა. ეს იყო ჩვეულებრივი პროდუქტები, რომლებიც სხვა მაღაზიებშიც იყიდებოდა. მაგრამ! მზარეულებმა კარგად იცოდნენ მათთან მუშაობა. იყო GOST-ები, ნორმები და სტანდარტული რეცეპტები. შედეგად მიიღებოდა შედარებით გემრიელი, მსუყე, მაგრამ ყოველთვის ერთნაირი კერძები. კარგია ეს თუ ცუდი – ამასთან დაკავშირებით ყველას საკუთარი აზრი გააჩნია.
კარგი, მოდი ვიყოთ გულახდილები. მაგალითად, რატომ იყო სასადილოს კატლეტებში იმდენი პური, რომ ჭამა მხოლოდ სოუსთან ერთად შეიძლებოდა? ხორცის კატლეტი მშრალადაც ადვილად იჭმება, მაგრამ პურგარეული კატლეტით დაიხრჩობი. ძალიან პოპულარული გულიაში დაბალი ხარისხის ხორცისგან მზადდებოდა. გასაგებია, რომ სასადილოებში სტეიკს არავინ მიირთმევდა, მაგრამ სურვილის შემთხვევაშიც კი ეს შეუძლებელი იქნებოდა: სსრკ-ში სახორცე ჯიშის ძროხებს არ ამრავლებდნენ. ხორცი მჭლე და ძვლიანი იყო.
და ეს, რომ აღარაფერი ვთქვათ სხვა ფაქტორებზე. ეკონომიის მიზნით, ოდნავ სუნ მოკიდებულ ხორცს ტონობით გატარებულ ნიორს ამატებდნენ. ან, როდესაც ხორცის წვნიანს ხორცის გარეშე მიართმევდნენ, ოღონდ ძვლებით და ცხიმის ნაჭრებით. სად მიდიოდა პროდუქტები – კარგი კითხვაა, რადგან პრაქტიკულად არ არსებობდა კონტროლი თანამშრომლებზე. ამ შემთხვევაში როლს თამაშობდა ადამიანის სინდისი, რომელიც, ასე ვთქვათ, ყოველთვის არ იმარჯვებდა.
და ბოლოს, მომსახურება. ლოგიკურია, რომ სასადილოებში თვითმომსახურებაა, რომელ მიმტანებზეა საუბარი, სასაცილოა. საინტერესოა, რატომ იყო თასები, კოვზები და ჩანგლები ალუმინის? აშკარა დაზიანებებით. აი, ჭიქები კი – მინისგან იყო დამზადებული. სასადილოებში დანები არ იყო. შეიძლება იფიქროთ, რომ დაზოგვის მიზნით. მაგრამ, იმის მიხედვით თუ ვიმსჯელებთ, რომ თითქმის ყველა საბჭოთა ბინაში მსგავსი ჭიქები იყო … აზრები თავისთავად იბადება.
მიუხედავად ამისა, ღირს იმის აღიარება, რომ ადამიანების დიდ ნაწილს ჯერ კიდევ სურს იმ ეპოქის სასადილოების კერძების გასინჯვა, იმ გემოს და, ზოგადად, წარსულის გახსენება. ზოგისთვის ეს ახალგაზრდობასთან ასოცირდება, ვიღაცას კი ასეთ დროს კონკრეტული პირადი მომენტები ახსენდება. მაშ, რომელ კერძებზეა საუბარი?
“მაკარონი პა-ფლოტსკი”
მარტივი და ყველასთვის ნაცნობი კერძი. მის მოსამზადებლად დაგჭირდებათ მაკარონი, ხორცი, ხახვი და მცენარეული ზეთი. საქონლის ხორცს ვხარშავთ და ხორცსაკეპ მანქანაში ვატარებთ. ხახვს ვჭრით, ვწვავთ და ვურევთ გატარებულ ხორცს. შემდეგ ამ ყველაფერს ვუმატებთ მოხარშულ მაკარონს და ვტკბებით ცხოვრებით. სხვათა შორის, ადრე ხორცსაკეპი მანქანები მხოლოდ მექანიკური იყო. ასე რომ, მაშინდელი შიგთავსი, შეიძლება ითქვას, მთლიანად ხელნაკეთი იყო. მაგალითად, მსოფლიოს თანამედროვე რესტორნებში ეს ნამდვილად ფასდება.
“გულიაში”
გულიაში, რა თქმა უნდა, სოუსით იყო. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ამ კერძისთვის არც თუ ისე კარგი ნაჭრებიც გამოდგება. და რა საჭიროა, თუ ეს ყველაფერი უნდა გადაიქცეს სოუსად ხორცის ფრაქციებით. ხორცი მოვშუშოთ ტომატის პასტასთან ერთად, ხახვი შევწვათ ფქვილთან ერთად და დავამატოთ ხორცის სოუსი. გარკვეული პერიოდის შემდეგ, უბრალოდ ვურევთ ყველაფერს და ვამატებთ ცოტა შაქარს და დაფნის ფოთოლს. გულიაშს ჩვეულებრივ გარნირთან ერთად მიირთმევენ და, უნდა ვაღიაროთ, რომ იმ მართლაც შეიძლება იყოს ძალიან გემრიელი.
შემწვარი თევზი
თევზის ხუთშაბათი – ეს უკვე კლასიკაა. და ამ კლასიკური საბჭოთა კერძისთვის ყველაზე ხშირად გამოიყენებდნენ მინტაის, რომელიც იაფი და სასარგებლო იყო. თუმცა, ეს უკანასკნელი ზღვის თევზის უმეტეს სახეობებს ეხება. სტაფილო და ხახვი ერთად უნდა ჩაშუშულიყო, შემდეგ ემატებოდა ტომატის პასტა და ერთი წვეთი ძმარი. ამ ყველაფერში კი თევზი იშუშებოდა. საკმაოდ კარგი დამატებაა პიურესთვის ან ფაფისთვის. თუ, რა თქმა უნდა, ინგრედიენტებს არ დაზოგავთ.
ჩირის კომპოტი
უმეტესობას ჩვეულებრივი კომპოტი ან წვენი ურჩევნია, მაგრამ არიან ისეთებიც, ვისაც ეს გემოც მოსწონს. ალბათ მათ ჰგონიათ, რომ ეს სასმელი ძალიან სასარგებლოა და გავლენას არ ახდენს ფიგურაზე? მაგრამ ეს არ არის სიმართლე. ასეთ კომპოტებს შაქარი, რა თქმა უნდა, ემატებოდა. წყალი, შაქარი და ვაშლის ან მსხლის ჩირი. გემო, რა თქმა უნდა, თავისებურია. და, შესახედაობაც…
ზოგადად, ასეთი სასადილოები დავიწყებას მიეცა. თუ, რა თქმა უნდა, არ ჩავთვლით ზოგიერთ დაწესებულებას, რომლებსაც სურთ ქულების დაგროვება ნოსტალგიაზე თამაშით. მაგრამ ეს სხვა საქმეა. იქ უკვე კერძების გაცილებით დიდი არჩევანია. ჭურჭელი არც ისე “სახელმწიფოებრივია”. პერსონალი მეგობრულია და რიგში დგომა არ გჭირდებათ. სინამდვილეში, ეს არის თვითმომსახურების კაფეტერიები წარსულის იმიტაციით, რომლებიც გაქცეული ტურისტისთვის ან მშიერი ადგილობრივისთვის თუ გამოდგება. ნამდვილი სასადილოები განსხვავებული იყო. მაგრამ ცოტა ვინმეს თუ სურს ნეგატივის დამახსოვრება. ყველას სურს კარგი და რაც შეიძლება ბევრი. ვინ არის მართალი და ვინ არა – არჩევანი თქვენზეა.
