მასწავლებელმა თქვენი შვილი უკვე რამდენჯერმე გამოაგდო კლასიდან და თქვენ ვერც კი აპროტესტებთ? ეს არ არის სწორი. პირველ რიგში, უნდა გაარკვიოთ, პრობლემა ბავშვშია თუ თავად მასწავლებელში, რომელიც მუშაობით თუ შინაგანი პრობლემებით არის გადაღლილი. ჩვენ ყველანი ადამიანები ვართ, ამიტომ ადამიანური ფაქტორი უნდა გავითვალისწინოთ და არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ შექმნილ ვითარებაში ყოველთვის ბავშვები არ არიან დამნაშავენი.
მაგრამ მაშინაც კი, თუ მოხდა კონფლიქტი, რომელშიც 100%-ით მოსწავლეა დამნაშავე და არა მასწავლებელი, არ უნდა დავივიწყოთ ბავშვის ურყევი უფლებები. ცოდნის მიღების უფლება, ინდივიდუალობის უფლება, მსოფლმხედველობის თავისუფლების უფლება. მოსწავლის უბრალოდ კლასიდან გაძევება გასული წლების სკოლების პრაქტიკაა. ახლა ამას აღარავინ აკეთებს. გაკვეთილის დროს მოკლე საუბარიც კი დაეხმარება პრობლემურ მოსწავლეს სწორი განწყობის ჩამოყალიბებაში, რათა მოგვიანებით, შესვენების დროს, გადაწყდეს რა უნდა გაკეთდეს ასეთ სიტუაციაში. დღეს მშობლების ტელეფონის ნომერი ხელმისაწვდომია ნებისმიერი მასწავლებლისთვის.
მასწავლებელი კლასიდან აძევებს
მასწავლებლების ტოქსიკურობა
საიდუმლო არ არის, რომ მასწავლებლები, მოსწავლეებთან ურთიერთობისას, ხშირად იყენებენ თავიანთ ავტორიტეტს ფაქტიურად ნებისმიერ შემთხვევაში. მათი ასაკიც კი რაღაც საკრალურია. “შენ ჩემი ქალიშვილის ტოლი ხარ, რა არის ეს?” მსგავსი ფრაზა ალბათ თითქმის ყველა მოსწავლეს სმენია. ადრე ეს ნორმად ითვლებოდა. მაგრამ ახლა, 2023 წელს, ეს ბულინგის ტიპიური და აშკარა ფორმაა. მოსწავლე ვერასოდეს შეძლებს რაიმეს დამტკიცებას, რადგან არ არსებობს სიტუაციები, როდესაც მოსწავლე შეიძლება მასწავლებელზე უფროსი აღმოჩნდეს.
იგივე შეიძლება ითქვას იმ სიტუაციაზე, როცა მასწავლებელი მოსწავლეს აგდებს კლასიდან. ამრიგად, მასწავლებელი ართმევს ბავშვს ცოდნის ნორმალური შეძენის უფლებას. და საერთოდ ართმევს მას ბუნებრივი უფლებების მოპოვების შესაძლებლობას. თუ რაიმე მიზეზით ერთი ან მეტი ბავშვი ღებულობს ცოდნას სხვებისგან განსხვავებულად, სრულიად განსხვავებულ პირობებში, ეს ექვემდებარება დისკრიმინაციის კონცეფციას. ასეთ მასწავლებელთან უკვე სპეციალური კომისია უნდა მუშაობდეს.
კიდევ ერთი მაგალითი, რომელიც ადრე არც ისე აქტუალური იყო მაგრამ ახლა, ახალი დროის დადგომასთან ერთად, ბევრმა მასწავლებელმა არ იცის როგორ მოიქცეს. საუბარია ე.წ. არაფორმალურ ახალგაზრდებზე. მწვანე თმა, დახეული ჯინსები, პირსინგი და ტატუ. მასწავლებლები, განსაკუთრებით ხანდაზმულები, ცუდად ხდებიან. გაკვეთილის დასაწყისში მათ შეუძლიათ 10 წუთი მაინც დაუთმონ ასეთი ბავშვების მიმართ ზიზღის გამოხატვას. მაგრამ ამაოდ. არავის გაუუქმებია ბავშვის ინდივიდუალურობის უფლება. მასწავლებლის საქმეა ასწავლოს და არა თუ მოუყვეს დღევანდელ ახალგაზრდობას, თუ როგორ იცხოვროს.
რა ვუყოთ ტელეფონებს?
ზოგიერთ სკოლაში დიდი ხანია ხდება ასე: იღებენ სპეციალურ ყუთს, სადაც მოსწავლეები ყოველი გაკვეთილის წინ მობილურ ტელეფონებს დებენ. გაკვეთილის შემდეგ მათ შეუძლიათ პირადად აიღონ ტელეფონები. ეს კეთდება იმისთვის, რომ ბავშვებს არ ჰქონდეთ კლასში ლაპარაკის, თამაშის, ვიდეოების ყურების და ა.შ. შესაძლებლობა. ერთი შეხედვით შეიძლება მოგვეჩვენოს, რომ ეს არც ისე ცუდი იდეაა, არა?
პრაქტიკაში, ყველაფერი არც ისე მარტივია. დავიწყოთ იმით, რომ თუნდაც ამ ყუთის ფულს მშობლები იხდიან. და ყველა მშობელი ერთხმად არ აძლევს ხმას ასეთ აქტივობებს. თუ რამე მოხდა, ყუთი შეიძლება უბრალოდ მაგიდიდან ჩამოვარდეს. ამ ყუთში კი არის მინიმუმ 20 თანამედროვე ტელეფონი. რამდენი გამოდის ფულადი ექვივალენტით? ვინ გადაიხდის შეკეთების საფასურს? მასწავლებელი – ნამდვილად არა. ყველაფერი შეგვიძლია გაცილებით მარტივი გავხადოთ: ვუთხრათ ბავშვს, რომ ტელეფონი დამოუკიდებლად შეინახოს. როდესაც სიგნალი განმეორდება, უბრალოდ გამოვიძახოთ მშობლები სკოლაში. ისინი უნდა იყვნენ საკუთარ შვილების აღზრდით დაკავებულები და არა სასკოლო სისტემა.
შეიძლება გავიდე?
მოსწავლეებისთვის, განსაკუთრებით დაბალ კლასებში, მასწავლებლები ჩვეულებრივ ნორმად მიიჩნევენ სრულიად მახინჯ წესს. საპირფარეშოში წასვლა შეიძლება მხოლოდ შესვენების დროს. გაკვეთილი სწავლის დროა, მოითმინეთ. არა მხოლოდ უფროსებს, არამედ ბავშვებსაც აქვთ უფლება არ დაექვემდებარონ წამებას, არაადამიანურ ან ღირსების შემლახველ მოპყრობას. მაგრამ ეს სულელური, მოძველებული წესი არღვევს ადამიანის ერთ-ერთ ძირითად უფლებას.
ადამიანის სხეულის ფიზიოლოგიური პროცესები მთელი ცხოვრების განმავლობაში იცვლება. ასე რომ, ზოგიერთმა ბავშვმა შეიძლება უბრალოდ ვერ მოითმინოს საპირფარეშოში გასვლის აკრძალვა. ბავშვისთვის თავის პრობლემაზე ხმამაღლა საუბარი მორალურად ძალიან დამამცირებელი და უსიამოვნო იქნება, ამიტომ 100-დან 99 შემთხვევაში ის გაჩუმდება. რატომ? რომ მასწავლებელმა თავი უკეთ იგრძნოს და არ გაღიზიანდეს, როცა ვინმე ისევ აწევს ხელს და გასვლას მოითხოვს.
სხვათა შორის, დამამცირებელ მოპყრობაზე თუ ვისაუბრებთ. ზოგჯერ მასწავლებლებს შეუძლიათ შემდეგ პრაქტიკას მიმართონ: ერთი მოსწავლის საქციელის გამო დასაჯონ მთელი კლასი. მაგალითად, თუ ვინმე ხმამაღლა საუბრობს კლასში ან ხუმრობს, მასწავლებელს შეუძლია აიძულოს მთელი კლასი დაწეროს დამოუკიდებელი სამუშაო, ან აიძულოს ბავშვები, რომ ლექცია ფეხზე დგომით დაწერონ. ან უფრო მეტი საშინაო დავალება მისცეს, რათა მოსწავლეებს საერთოდ არ ჰქონდეთ პირადი დრო. ბუნებრივია, ეს არასწორია.
სხვა ბავშვებზე გადატანა, რათა მათ შეძლონ ერთი მოსწავლის შეკავება, სისუსტისა და არაპროფესიონალიზმის ნიშანია. მასწავლებელმა ყველაფერი თავად უნდა გაარკვიოს ან მშობლები უნდა მოიწვიოს სკოლაში. უცნაურია, მაგრამ ასე განსაკუთრებით ფიზკულტურის მასწავლებლები სცოდავენ. მათ შეუძლიათ აიძულონ მთელ კლასს სირბილი, აზიდვების გაკეთება და სხვა ფიზიკური აქტივობები შესვენების გარეშე. იგივე პრაქტიკა გამოიყენება ჯარში. მაგრამ ბავშვობა ჯარი არ არის.
მასწავლებელი ბავშვს კლასიდან აგდებს. სამახსოვრო მშობლებისთვის
დანამდვილებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ სიტუაცია, როცა მასწავლებელი ბავშვს კლასიდან აგდებს – მიუღებელია. თუმცა, მშობლებიც ასევე უფრო ყურადღებით უნდა მიუდგნენ ბავშვის ქცევას. თუ ბავშვი სკოლაში მუდმივად არღვევს დისციპლინას, უნდა დაფიქრდეთ ამ ქცევის მიზეზებზე.
ბევრი მშობელი, დაღლილი სამსახურით ან ყოველდღიური პრობლემებით, გულუბრყვილოდ თვლის, რომ მათი შვილები სკოლაში მხოლოდ მასწავლებლებმა უნდა აღზარდონ. მაგრამ მათ ავიწყდებათ, რომ სკოლის მოსწავლე ბევრია, მასწავლებელი კი – მხოლოდ ერთი ან ორი. როგორი შეიძლება გაიზარდოს მოსწავლე ამ მიდგომით? რაც არ უნდა სევდიანად ჟღერდეს, ჩვეულებრივ, კომფორტულ ნაცრისფერ მასად. სტანდარტული ცოდნით, ფანტაზიის გარეშე და პლებეური დამოკიდებულებით ყველას მიმართ, ვინც ცოტათი მაინც მაღლა დგას სოციალურად. ნუთუ ასეთი მომავალი გსურთ თქვენი შვილებისთვის?
ამიტომ, ნუ გადაიტანთ თქვენს პასუხისმგებლობას სკოლის მასწავლებლის დაღლილ მხრებზე. უმჯობესია მეტი დრო დაუთმოთ თქვენს შვილს და მის განათლებას. ეს არ ნიშნავს, რომ თავზე დაადგეთ, როდესაც ის საშინაო დავალებას ასრულებს. არამედ რაიმე უნდა უკარნახოთ, მოისმინოთ ბავშვისგან დახმარების თხოვნა, ასეთის არსებობის შემთხვევაში. ამრიგად, ბავშვი მიხვდება, რომ მისთვის მხოლოდ საუკეთესო უნდათ. და არ დაგავიწყდეთ: მოთხოვნა, რომ მოსწავლე აუცილებლად წარჩინებული იყოს – არაადამიანურია. ჩვენ ყველა ვიმსახურებთ შეცდომის დაშვების უფლებას. სტატისტიკურად, სამოსნები უფრო ადაპტირებულნი არიან ცხოვრებასთან. დაფიქრდით ამაზე!
