ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის და მარად ქალწულის წმინდა საფარველის დღე დიდი ქრისტიანული დღესასწაულია, რომლის აღნიშვნა დახლოებით 911 წლიდან დაიწყეს. ჩვენთან ამ საეკლესიო დღესასწაულის შესახებ გაიგეს მე-10 საუკუნეში და მას შემდეგ მორწმუნეებს შორის პოპულარობა მოიპოვა. ახლა მრევლი ყოველ შემოდგომას იხსენებს ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მიერ აღსრულებულ ღვთაებრივ სასწაულს. რომ დაიმახსოვროთ, როდის არის წმინდა საფარველის დღე 2023 წელს, უნდა იცოდეთ, რომ მას აქვს ზუსტი თარიღი: იულიუსის კალენდრის მიხედვით – მე-10 თვის მე–14 დღე და გრიგორიანულის მიხედვით – 1 ოქტომბერი.
პაპარაცი გიამბობთ, როგორ აღნიშნოთ წელს ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის წმინდა საფარველის დღე.
როდის არის წმინდა საფარველის დღე 2023 წელს
დღესასწაული ეფუძნება ლეგენდას მტრებით გარშემორტყმული კონსტანტინოპოლის მცხოვრებლებთან ღვთისმშობლის გამოჩენის შესახებ. ქალაქის მოსახლეობა ეკლესიაში შეიკრიბა ღამისთევის ლოცვისთვის. ლოცვის დროს მათთან ჩამოვიდა ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი ზეციურ ანგელოზებთან ერთად. მან ლოცვა დაიწყო და სთხოვა უფალს ქრისტიანებისთვის შუამდგომლობა. შემდეგ ღვთისმშობელმა თავისი ომოფორი მოიხსნა და ყველა დამსწრეს გადააფარა. წმინდა საფარველმა გადაარჩინა ბიზანტიელები, ხოლო მტრის ჯარი საშინელმა ქარიშხალმა გაანადგურა.
მას შემდეგ ყოვლადწმინდა ღვთისმშობელი ცნობილი გახდა, როგორც ძლიერი მფარველი და შუამავალი. საფარველისადმი მიძღვნილ ხატზე გამოსახულია ყოვლადწმინდა ღვთისმშობელი, რომელიც ყველა ქრისტიანს ომოფორით ფარავს. ჩვეულებრივ ცხოვრებაში, საფარველი დღემდე ფარავს მიწას თუ დაცვენილი ფოთლებით არა, თოვლით.
ბევრ ადგილას 14 ოქტომბერი ტაძრის დღედ აღიარებულია. დღესასწაულზე მრევლი აუცილებლად მიდის ეკლესიაში. ღვთისმშობლის ხატთან სანთელს ანთებს და სთხოვს მტრებისგან დაცვას და მფარველობას. დაავადებებისგან განკურნებისთვის მიმართავენ. ასევე სთხოვენ ოჯახურ კეთილდღეობას და ბედნიერ დედობას. მართლმადიდებლები საფარველის დღეს განსაკუთრებული პატივისცემით ეპყრობიან და ცდილობენ ეს დღე ნათესავების და მეგობრების წრეში გაატარონ. ტაძრიდან დაბრუნებისთანავე სუფრას შლიან და სტუმრებს იწვევენ. დღესასწაულზე ალკოჰოლის მიღება და ღორმუცელობა დიდი ცოდვაა.
საშემოდგომო დღესასწაული
ჩვეულებრივ დღესასწაულამდე ხალხი ცდილობდა, მოესწრო მოსავლის აღება და მინდორში საქმის დასრულება. აცივებამდე პირუტყვს აბინავებდნენ. მშრომელ ხალხს დრო უთავისუფლდებოდა პირადი ცხოვრებისთვის და იწყებოდა მაჭანკლობისა და ქორწილების პერიოდი. ამ დღეებში ქორწინება ძალიან კარგ ნიშნად ითვლებოდა. დიმიტრის შაბათის შემდეგ მაჭანკლის გაგზავნა მიღებული აღარ იყო. თუ გოგონას ამ დრომდე არ დანიშნავდნენ, ხელის თხოვნა მხოლოდ მომავალ წელს შეეძლოთ. ხალხში ამბობდნენ: „დიმიტრის შაბათამდე ქალი მზაკვარია, ხოლო შემდეგ – ცრემლებს ღვრის!“
გოგოები ღვთისმშობლის მიმართ ლოცულობდნენ და სთხოვდნენ მალე გათხოვებაში დახმარებას. გასათხოვარი ქალები 13 ოქტომბერს ძილის წინ ლოცულობდნენ: „დედაო ღვთისმშობელო, წმინდაო მფარველო, დაფარე ჩემი თავი თუნდაც ჩვრით, ოღონდ აღარ ვიარო გოგოსავით!“
დღესასწაულზე აკრძალვები არსებობს
საფარველის დღეს არ შეიძლება მძიმე შრომა, სახლის დალაგება, რეცხვა და ხელსაქმე. აკრძალულია კამათი და ბილწსიტყვაობა. არ შეიძლება გაჭირვებულს დახმარებაზე უარი უთხრათ.
ხალხს ნიშნების სჯერათ
თუ ახალგაზრდები საფარველის დღეს ერთმანეთს გაიცნობენ, მალე ცოლ–ქმარი გახდებიან. თუ საფარველის დღეს წამოსული თოვლით თავს დაიბანთ, ახალგაზრდობას და სილამაზეს დიდხანს შეინარჩუნებთ. ამ დღეს სამხრეთის ქარი თბილ ზამთარს მოასწავებს.
თუ დღესასწაულზე თოვლი არ მოდის, იანვრამდე არ ითოვებს. როგორი ამინდიც არის საფარველის დღეს, ისეთ ზამთარს ელოდეთ. თუ წეროები დღესასწაულამდე სამხრეთით გაფრინდნენ, ზამთარი მოდის.
დაიცავით მართლმადიდებლური ტრადიციები, ნუ შესცოდავთ უფლის წინაშე და ღვთისმშობელი თავისი ღვთაებრივი საფარველით დაგიცავთ.
