საბავშვო ბაღები სსრკ–ში. როგორი იყო სინამდვილეში და რატომ იხსენებს ზოგი კოშმარულ სიზმრად

1569

თითქმის ყველამ ადრეული ასაკიდან იცის, ვინ არის აღმზრდელი. შემდეგ იყო სკოლა და ასე შემდეგ. მაგრამ უმეტესობა ჩვენგანის ხასიათი დიდწილად სწორედ საბავშვო ბაღში ქცევისას ჩამოყალიბდა. ჯგუფებში ყოველთვის იყვნენ მოძალადე და მშვიდი ბავშვები. ასევე ჩვეულებრივი ბავშვები, რომლებიც უბრალოდ შეეგუენ აზრს, რომ რაღაც დროის გატარება მოუწევთ აქ, უცხო ზრდასრულებსა და ბავშვებს შორის. საღამოს კი, დედა ან მამა სახლში წაიყვანთ. იქნებ, მოგვიანებით, წლების შემდეგ, ყველაფერი შეიცვალოს?

ეს ახლა შეგიძლიათ აირჩიოთ, სად წაიყვანოთ შვილი: საჯარო ბაღში თუ კერძოში. იქნებ, საერთოდ არ ატაროთ და სახლში დატოვოთ. მშობელთან ან ძიძასთან. გააკეთეთ, როგორც გინდა, ან როგორც ფინანსები გაძლევთ საშუალებას. წლების წინ ასეთი არჩევანი არ იყო. ყველას უნდა ემუშავა სამშობლოს სასიკეთოდ, ის თავის მხრივ ბავშვების ნათელ მომავალზე იზრუნებდა. მშობლები მუშაობენ, ბავშვები სწავლობენ. მესამე არ არსებობს.

ქცევა საბავშვო ბაღში

იყიდება

ადამიანის ტვინი თავისებური ინსტრუმენტია, რომელსაც შეუძლია წარსულიდან საკმაოდ მკაფიო მომენტი მოულოდნელად გაგვახსენოს. ამასთან ამ მოგონების ატმოსფერო შეიძლება სავსე იყოს ნოსტალგიური პოზიტივით, რაც ყველაზე ხშირად ხდება. დიახ, ქვეცნობიერად ვირჩევთ, წარსულიდან მხოლოდ კარგი დავიმახსოვროთ. თუმცა ზოგჯერ საპირისპირო ხდება: თავში მოდის ყველა შესაძლო ნეგატივი, წყენა და დამცირება. აქ ვერ გამოიცნობთ. თან ვინ იცის, რატომ მუშაობს ასე?

საბავშვო ბაღზე მოგონებების შემთხვევაშიც მსგავსი სიტუაციაა. ეს იმდენად ძველი ამბავია, რომ ობიექტურობას ვერ მიიღებთ. ზოგს ახსოვს, რა კარგი იყო დედასთან ან მამასთან ერთად სახლიდან შორს წასვლა, სადაც კეთილი აღმზრდელები ყოველთვის გეხმარებიან. კეთილი, საყვარელი ბავშვები სიამოვნებით გეთამაშებიან, სასადილოში საჭმელი ღმერთების საჭმელს ჰგავს. საბავშვო ბაღიდან დაბრუნება არავის უნდოდა.

სხვების მოგონებები არც ისე სასიხარულოა. ამაზრზენი საჭმელი, ბაღში მისვლა უწევდათ მშობლებთან ერთად, რომელთაც მუდამ ეჩქარებოდათ და მის გამო სამსახურში აგვიანებდნენ. აღმზრდელი ხასიათზე არასდროსაა, ასე რომ შეუძლია დაიწყოს ყვირილი და დაასრულოს მხოლოდ გვიან საღამოს. ასე ყოველდღე. რაც მთავარია: ბაღელების ქცევა ნამდვილი საშინელებაა. სად შეკრიბეს უზნეო ბავშვები და მათი დორბლიანი, ბოროტი სახეები? სამაგიეროდ, საღამოს სახლში შეგიძლია დარჩე. მოკლედ, მოგონებები ისეთია, როგორსაც სკოლაში ცხოვრებაზე საუბრისას განიცდი.

რაღაც საშუალო

ნამდვილად, რაც უნდა გახსოვდეთ ყველა წვრილმანი დეტალი, ხალხის დამოკიდებულება საბავშვო ბაღის მიმართ ყოველთვის ორაზროვანი იქნება. პირველ რიგში, რაც არ უნდა თქვათ, თქვენი ჯგუფი, თუნდაც იმ ასაკში, უკვე საზოგადოება იყო. ვიღაცას უკვე ჰქონდა ლიდერული თვისებები, ამიტომ შეეძლო სხვების მართვა ასაკის მიუხედავად. ზოგს განმარტოება მოსწონდა, მაგრამ როგორ შეიძლება დაიმალო აქ, თუ იმყოფები ერთ დიდ დარბაზში მყვირალა ბავშვებთან ერთად?

მეორეც, პედაგოგების შემადგენლობა. იგივე ისტორია, მოკლედ რომ ვთქვათ. ზოგს უყვარდა, როგორც დედ–მამა. ზოგი ბაღის შემდეგ აგრძელებდა ურთიერთობა თავის აღმზრდელთან. ზოგს ასე არ გაუმართლა. ითვლება, რომ ამ ასაკში ბავშვებს შეგიძლიათ მხოლოდ უყვიროთ (რაც უკვე აჩენს კითხვებს). ბევრი ზრდასრული იხსენებს, რომ ბავშვობაში მათ ხშირად სცემდნენ, არა ძალიან, მაგრამ მაინც. ზოგჯერ აიძულებდნენ არა კუთხეში დგომას, რაც ასევე აბსოლუტურად ნორმალურია, არამედ ბავშვების ქოთნების გარეცხვას. აი, ახალი ამბავი.

გასაკვირი არ არის, რომ საბავშვო ბაღისადმი დამოკიდებულება ერთმნიშვნელოვანი ვერ იქნება. ზედმეტად ბევრი ცვლადია. მაგრამ ასეთია ცხოვრება და რას იზამთ, მშობლებს ამის შეცვლა არ შეეძლოთ. სხვა ბაღში ბავშვის გადაყვანა შეუძლებელი იყო. ბავშვებს კონკრეტულ დაწესებულებაში ნიშნავდნენ ან შეუძლებელი იყო სხვა ადგილას დროულად მოხვედრა.

კვება, სეირნობა, ძილი

სეირნობა საბავშვო ბაღის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი იყო. ეს სწორია, ორგანიზმი იზრდება. საჭიროა მეტი აქტივობა ენერგიის დასახარჯად. სუფთა ჰაერზე ბავშვებს შორის კომუნიკაცია უფრო არაფორმალურია, ვიდრე ოთხ კედელში. რა თქმა უნდა, ასეთ პირობებში ბავშვებზე თვალყურის დევნება გაცილებით რთულია. აქ აღმზრდელები და ძიძები ორგანიზაციული და ფიზიკური მომზადების სასწაულებს ავლენდნენ. სეირნობის შემდეგ – სადილი და ძილი.

ბაღის საჭმელი კიდევ ერთი ქვაკუთხედია, რომელზეც ბევრს ფეხი დაუცდა. არა, ზოგი ჰყვება სრულ ზღაპრებს რაღაც გემრიელობებზე, როგორიცაა პირში მდნობი კარტოფილის პიურე, წვენები გემრიელი სალათები და შავი ხიზილალა ახალ პურის ნაჭერზე. ყველამ ვიცით, რომ იმ დროს ბავშვებს აძლევდნენ შესქელებულ მანანის ფაფას, ლორწოვან კისელს, აყროლებულ ყაბაყის პიურეს და ადუღებულ რძეს ამაზრზენი ქაფით. არა?! თუმცა ყველას საკუთარი ბავშვობა და ისტორია აქვს.

ქცევა საბავშვო ბაღში და მშვიდი საათი

აი, მშვიდი საათი. ჩვეულებრივი საქმე. ბავშვებმა ცოტა ხნით უნდა დაიძინონ და ძალა მოიკრიბონ. სწორია, რაც უფრო პატარაა ბატარეა, მით უფრო სწრაფად ჯდება. ძალების აღსადგენად დრო და სიმშვიდე სჭირდება. აქ ბავშვები ავლენდნენ არაერთგვაროვნებას, რითაც ძიძების მოთმინებას ცდიდდნენ. ზოგი წინააღმდეგი არ იყო დაეძინა, რომ შემდეგ ახალი ძალებით გაეღვიძა და ახალი რამ აღმოეჩინა. ზოგისთვის შუადღით ძილი ტყუილად დახარჯული დრო იყო, რადგან კიდევ რამდენი საინტერესო რამის გაკეთება შეიძლება!

თუ ყოველთვის გაინტერესებდათ, როგორ შეიძლება არ გინდოდეს საბავშვო ბაღში დაძინება, უბრალოდ კარგად გამოიძინეთ შაბათ–კვირას, შემდეგ შუადღით დივანზე დაწექით და მობილური ტელეფონის ან ტელევიზორის გარეშე დაძინება სცადეთ. სასურველია, არ იტრიალოთ. ასევე ზოგიერთ ბაღში აკრძალული იყო ოთახიდან გასვლა, ამიტომ ტუალეტის საკითხის პრობლემა იყო. ესეც არ დაგავიწყდეს. თუ 60 წუთში არა თუ დაძინება, არამედ ჩათვლემაც ვერ მოახერხეთ, გილოცავთ. გამოსცადეთ საბავშვო ბაღის ძენი. ახლა გაიმეორეთ ეს დღეში ერთხელ სამუშაო დღეებში.

ასე რომ, მთლიანობაში დიახ. საბავშვო ბაღი ორაზროვანი მომენტია. ზოგს დღემდე ნაღველი აქვს და მათთვის გაუგებარია მეგობრების და ახლობლების დადებითი შეფასებები. მაგრამ რაც იყო, წავიდა. დღეს შვილები შეგიძლიათ შეიყვანოთ საგანმანათლებლო წრეებში, სადაც ასწავლიან წერა–კითხვას უფრო სწრაფად, ვიდრე მათ თანატოლებს. არავინ გიშლით ხელს! მაგრამ არ დაგავიწყდეთ, რომ როგორი კარგი და თანამედროვეც არ უნდა იყოს საბავშვო ბაღი, ვერასდროს ჩაანაცვლებს მშობლების ზრუნვას და სიყვარულს. უბრალოდ ამისთვის უნდა გამოყოთ საკმარისი დრო, ძალა და ყურადღება.