მიცვალებულთა მოსახსენიებელი დღეები მნიშვნელოვანი მართლმადიდებლური მოვლენაა, როდესაც უფალს ვთხოვთ, გარდაცვლილი მშობლების, ბებია–ბაბუების სულების შენდობას. ოჯახის წევრების საფლავებზე მივდივართ, საეკლესიო მსახურებას ვესწრებით, მიცვალებულთა მოსახსენიებელ სადილს ვაწყობთ. 9 მარტს 2024 წლის მიცვალებულთა ხსოვნის პირველი დღეა, ხორციელის შაბათი. გიამბობთ, როგორ გაატაროთ სწორად. სტატიის ბოლოს იხილავთ 2024 წლის მიცვალებულთა მოსახსენიებელ დღეებს.
ხორციელის შაბათი 2024 წელს
წელს აღვნიშნავთ 7 მთავარ მიცვალებულთა დღეს. მათი თარიღები მცურავია. მთავარი ორიენტირია დიდმარხვა და აღდგომა. კალენდარში პირველია ხორციელის შაბათი, 9 მარტი. წინა პარასკევი არის ბოლო დღე, როდესაც ხორცის ჭამა შეიძლება. 18 მარტს დიდი მარხვა იწყება.
შემდეგ ვიხსენებთ გარდაცვლილ ნათესავებს დიდმარხვის მომდევნო სამ შაბათს. აღდგომამდე დიდ შაბათს ჩვენი ლოცვა მხოლოდ იესო ქრისტეს მიმართ მიმართულია.
ხორციელის შაბათი: რა არის მისი მახასიათებლები?
2024 წლის ყველაზე მნიშვნელოვანი მიცვალებულთა მოსახსენიებელი დღებია ხორციელის შაბათი და სულის შაბათი. რით განსხვავდება სხვებისგან?
ეს არის მიცვალებულთა მოსახსენიებელი დღეები – ყველაზე პირველი ქრისტიანობაში, დანარჩენი მოგვიანებით წარმოიშვა. პირდაპირ კავშირშია აღდგომასთან და წმინდა სამებასთან, მორწმუნეთა შორის განსაკუთრებით თაყვანსაცემ დღეებთან.
ვისთვის ვლოცულობთ ამ დღეებში? მიღებულია ილოცოთ არა მხოლოდ გარდაცვლილი მშობლების, არამედ ნათესავების სულებისთვის, ასევე ყველა მართლმადიდებელი მიცვალებულისთვის, თვით ადამამდე. ამ დღის არსია მიცვალებულების მოხსენება, როგორც ცოცხლების, და წმინდა სამებაზე თხოვნა, რომ აპატიონ მათ ცოდვები მომავალი აღდგომის იმედით.
რა უნდა გააკეთოთ ხორციელის შაბათს
სასულიერო პირები მრევლს ავალებს 4 მნიშვნელოვანი მოქმედების შესრულებას: მიცვალებულთათვის ლოცვა, ეკლესიაში წასვლა, მოწყალების გაღება და მოხსენიება.
ლოცვა ქრისტიანის მთავარი ამოცანაა. მიცვალებულს არ სჭირდება მატერიალური საჩუქრები – საფლავის ქვა, გვირგვინები და ყვავილები. ლოცვით პატივისცემას ვიჩენთ. ლოცვით შეძლებს გარდაცვლილი ნათესავი ჩვენი სიყვარულის შეგრძნებას და მიღებას.
მიცვალებულთათვის შეგიძლიათ ილოცოთ სახლში ან მიცვალებულის საფლავზე. პარასკევს საღამოს წირვას დაესწარით. ჯერ ილოცეთ ყველა გარდაცვლილი წმინდანისთვის, შემდეგ ახლო და შორეული ნათესავებისა და ოჯახის წევრებისთვის.
მოწყალება და მოხსენიება
შაბათს ეკლესიაში ლიტურგიაზე წასვლისას თან წაიღეთ რაიმე. მაგალითად, პური, ღვეზელი ან სხვა კერძი, ხორცის და ალკოჰოლის გარდა. წირვის შემდეგ დაურიგეთ ხალხს, რომელთაც სახლისკენ მიმავალ გზაზე შეხვდებით. სთხოვეთ გარდაცვლილი ნათესავების სულებისთვის ილოცონ.
აუცილებლად გაიღეთ მოწყალება. ეს შეიძლება იყოს ნებისმიერი რამ: საკვები, ფული, ნივთები ან უბრალოდ თქვენი მხარდაჭერა და დახმარება. ასე ვიჩენთ მოწყალებას და სიყვარულს მოყვასის მიმართ. ჩვენი ქცევა ამბობს: „ყოვლისშემძლევ, გავცემ მოწყალებას ჩემი გარდაცვლილი ნათესავების სახელით, დაე, კეთილი საქმე ჩაეთვალოს“.
მნიშვნელოვანია, დრო გამოყოთ და გაიხსენოთ ადამიანზე ყველაფერი კარგი. ანუ მოხსენიება შეასრულოთ. ასევე მისი თვისებები გადაიღოთ. მაგალითად, თუ მამა იყო კომუნიკაბელური და გულუხვი, მისი ხსოვნისთვის სხვების მიმართ ყურადღება გამოხატეთ. მისი სათნოება მიიღეთ და თქვენს ცხოვრებაში გააგრძელეთ.
რა არ უნდა გააკეთოთ ხსოვნის დღეს
ბევრი აკრძალვა არაა. მთავარია, დაეხმაროთ ყველას, ვინც ითხოვს. იცხოვრე მშვიდად ჩხუბის და კამათის გარეშე. მიცვალებულებზე მხოლოდ კარგი ილაპარაკეთ. სახლი წინასწარ დაალაგეთ: საოჯახო საქმე ამ დღეს პატივში არაა. ხმაურიანი წვეულებები და ცარიელი საუბრები სხვა დღისთვის გადადეთ.
ბებიები ამბობენ: მოსახსენებელი სუფრისთვის მოამზადეთ კენტი რაოდენობის კერძები. ალკოჰოლს გვერდი აუარეთ. სასაფლაოზე წაიღეთ ცოტა საკვები, რომ ყველაფერი შეჭამოთ ან გასცეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ყველაფერი წაიღეთ. მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საჭმელი მიწაზე არ დაეცა. თუ საფლავის ქვის დადების დრო მოვიდა, სხვა დღისთვის გადაიტანეთ.
მიცვალებულთა მოსახსენიებელი დღეები
აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაული მთვარის კალენდრის მიხედვით გამოითვლება. მეთოდი ასეთია, 21 მარტიდან, გაზაფხულის ბუნიობის დღიდან, გამოითვლება უახლესი სავსემთვარეობა. აღდგომა მის შემდეგ პირველ კვირას აღინიშნება.
2024 წელს ბრწყინვალე დღესასწაული 5 მაისზე მოდის. ხოლო მიცვალებულთა მოსახსენებელი დღეები აღდგომაზე დამოკიდებულია.
- ასე რომ, 9 მარტს აღვნიშნავთ ხორციელის შაბათს;
- 30 მარტი, 6 აპრილი და 13 აპრილი – ხსოვნის შაბათი დიდმარხვის მე–2, მე–3 და მე–4 კვირას.
- აღდგომიდან მე–9 დღე, 14 მაისი – თომას კვირის სამშაბათი
- სამების შემდეგ, 22 ივნისი – სულის შაბათი
- ბოლო ხსოვნის დღე, 19 ოქტომბერი – დიმიტრის შაბათი.
ლოცვა გარდაცვლილი მშობლისთვის
უფალო იესუ ქრისტე, ღმერთო ჩუენო, მფარველო ობოლთაო, შესავედრებელო მწუხარეთაო, ნუგეშინისმცემელო მოტირალთაო, მოვივლტი შენდამი ობოლი ესე და სულთქუმითა და ცრემლითა გევედრები: შეისმინე ვედრებაჲ ჩემი და ნუ მიიქცევ პირსა შენსა სულთქუმათაგან გულისა ჩემისა, და ცრემლთაგან თუალთა ჩემთასა. გევედრები, მოწყალეო უფალო, დააცხრე მწუხარებაჲ ჩემი მშობლისა ჩემისა (სახელი) განშორებისა გამო, დააწესე სული მისი სასუფეველსა შენსა, რამეთუ მიიცვალა შენდამი ჭეშმარიტითა რწმენითა, კაცთ-მოყვარებისა და მოწყალებისა შენისა მსასოებელი. მოვიდრეკ მუჴლთა ჩემთა წინაშე წმიდისა მის ნებისა შენისა, რომლითაცა განშორებულ ვიქმენ მისგან და გევედრები, არ მოაკლდეს სულსა მისსა წყალობაჲ და კეთილმოწლეობაჲ შენი.
ვიცი, უფალო, რამეთუ შენ ხარ მსაჯული ქუეყანისაჲ. ამისთჳსცა სალმობიერითა და შემუსრვილითა გულითა ჩემითა ვჴმობ შენდამი, მსაჯულო მოწყალეო, ნუ დასჯი სასჯელსა შინა სამარადისოჲსა გარდაცვალებულსა ამას მონასა (მხევალსა) შენსა (სახელი), მშობელსა ჩემსა, რომელი არა დავივიწყო, არამედ გევედრები, შეუნდვენ მას შეცოდებანი მისნი ნებსითნი და უნებლიეთნი, სიტყჳთნი და საქმითნი, მეცნიერებით და უმეცრებით, ქმნილნი საწუთოჲსა ამას შინა, და წყალობით და კაცთმოყუარებითა შენითა, ლოცვითა ყოვლადწმიდისა ღმრთისმშობელისაჲთა და ყოველთა წმიდათა შენთაჲთა, შეიწყალე და იჴსენ იგი სამარადისოჲსა სატანჯველისაგან.
ჵ მოწყალეო მამაო მამათა და შვილთაო, მომმადლე მე ძალი, რაჲთა აღსასრულადმდე ცხორებისა ჩემისა და ვიდრე უკუანაჲსკნელად აღმოფშჳნვადმდე, დაუცხრომელითა ლოცვითა ჩემითა მოვიჴსენო გარდაცვალებული მშობელი ჩემი (სახელი) და გევედრები შენ, მსაჯულსა სიმართლისასა: დაამკჳდრე იგი ადგილსა ნათლისასა, ადგილსა მწვანვილოვანსა და ადგილსა განსასუენებელსა, სადა-იგი წარხდომილ არს სალმობაჲ, ჭირი და სულთქუმაჲ.
ღმერთო, მოწყალეო, მიითუალე მჴურვალე ესე ლოცვაჲ ჩემი მიცვალებულისა მონისა (მხევლისა) შენისათჳს (სახელი), მიაგე მას მისაგებელი შენი კეთილი მისისა მის ჩემდა მომართ ქმნილისა ღუაწლისა და მზრდელობისათჳს, რომელსა იქმოდა იგი სარწმუნოებითა და ქრისტეანობითი ღმრთისმოსაობითა, რამეთუ მასწავა მე უწინარეს ყოვლისა ცნობაჲ შენი – უფლისა ჩემისაჲ, ეგრეთვე კეთილ-კრძალულებითი ლოცვაჲ და სასოებაჲ შენდა მომართ ჟამსა განსაცდელისასა, ჭირისასა და სალმობისასა, და დაცვაჲ მცნებათა შენთაჲ, იყო რაჲ იგი კეთილმზრუნველ სულიერსა წარმართებასა ჩემსა და მჴურვალედ მვედრებელ წინაშე შენსა, და გამომთხოველ ჩემთჳს ნიჭთა შენთასა; მიაგე მას წყალობითა შენითა ყოველი კეთილი და სახარულევანი სამარადისოჲსა სასუფეველსა შინა შენსა. რამეთუ შენ ხარ ღმერთი წყალობისაჲ და მოწყალებისაჲ, და კაცთმოყუარებისაჲ, შენ ხარ სიმშჳდე და სიხარული მონათა შენთა ზედა და შენდა დიდებასა აღვავლენთ მამისა და სულისა წმიდისა თანა, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.
გაატარეთ მიცვალებულთა მოსახსენიებელი დღეები მათ ხსოვნაში, ვინც თქვენ გვერდით აღარაა. ცოცხლებს ყურადღება აუცილებლად დაუთმეთ. ახლობლებს ყოველთვის სჭირდებათ თქვენი ზრუნვა და სიყვარული.
