თუ თქვენს შვილს უყვარს სახლის ახალი რძე, ალბათ, დაფიქრებულხართ, რატომ მჟავდება რძე მაშინ, როცა გსურთ შვილს მისცეთ და გჭირდებათ, რომ დიდხანს დარჩეს ტკბილი და გემრიელი? როგორც წესი, ახალმოწველილი რძე 1–2 დღე ინახება, თუ ქილაში მაცივარში ან სხვა გრილ ადგილას შეინახავთ. შემდეგ ბოლომდე უნდა დალიოთ ან ხელახლა აადუღოთ, რადგან მოგვიანებით თერმული დამუშავებისას პროდუქტი შეიძლება შედედდეს. ეს ნიშანია, რომ ვადა ამოიწურა და ქილის შემადგენლობა ამჟავდა.
ხანდახან დროზე ადრე ვწუხვართ. სახლში დილის (გამყიდველის თქმით) რძე მოგაქვთ, ადუღებთ, რომ ბავშვს ფაფა ან იოგურტი მოუმზადოთ, ის კი იჭრება. გსურთ გაიგოთ, რატომ მჟავდება რძე დროზე ადრე? მიზეზი, რატომაც კარგავს რძე თავის თვისებებს, სხვადასხვა რამ შეიძლება იყოს. რამდენიმე მათგანს ჩამოვთვლით.
რატომ მჟავდება რძე?
სახლის რძე ნაადრევად მჟავდება, როცა არაკეთილსინდისიერი გამყიდველი ყიდის აშკარად ძველ პროდუქტს, ანუ გუშინდელ ნაწველ რძეს. ცივ სეზონზე, ზოგიერთი გადამყიდველი ყიდის რძეს, რომელიც 2 დღის ან უფრო ძველია. მხოლოდ ერთეულები აღიარებენ, რომ ასეთი რძე მხოლოდ კეფირისთვის გამოდგება.
რა თქმა უნდა, გარკვეული ვადის შემდეგ ნატურალური პროდუქტი აუცილებლად უნდა ამჟავდეს: რძეში მრავლდება რძემჟავა ბაქტერიები და მათი მოქმედების შედეგად წარმოიქმნება რძემჟავა, რომლისგანაც ცილა თანდათან იკვრება და შრატი გამოიყოფა. რაც უფრო მაღალია რძის პროდუქტის შენახვის ტემპერატურა, მით უფრო სწრაფად ფუჭდება. კარგია, რომ ამჟავებული რძე სრულიად უვარგისი არ ხდება, არამედ გარდაიქმნება რძემჟავა პროდუქტად, რომლისგანაც შეგიძლიათ მოამზადოთ არაჟანი, კეფირი, ხაჭო, მაწონი.
ახალმოწველილი რძე ძალიან სწრაფად ამჟავდება, თუ გადაასხამთ გაურეცხავ ჭურჭელში ან გაურეცხავ მარლაში გადაწურავთ. რძე უნდა მოათავსოთ სუფთა და მშრალ ჭურჭელში, რომელიც დამზადებულია ისეთი მასალისგან, რომელიც არ იჟანგება. მისთვის შესაფერისია მინის, თიხის, უჟანგავი ფოლადის ან მინანქრის საფარის მქონე ჭურჭელი.
რეკომენდებულია, რძე შეიძინოთ ნაცნობ გამყიდველთან, რომლის სისუფთავეშიც ეჭვი არ გეპარებათ. თუ ცუდად უვლის ძროხას, მოწველამდე ცურს დაუდევრად წმენდს ან იყენებს ჭუჭყიან ვედროს, მის ხელში რძე სწრაფად დამჟავდება.
გირჩევთ, რძე შეიძინოთ მინის ქილაში ნეილონის თავსახურით, თუმცა ეს არაპრაქტიკულია. ასე დიდხანს ახალი რჩება, მასზე არაჟანი უფრო კარგად ამოდის და მეტი იქნება. თუ რძეს ყიდულობთ პლასტმასის ჭურჭელში, რომელიც ხელახლა გამოიყენება, აირჩიეთ ჩვეულებრივი მინერალური წყლის ბოთლები. მოერიდეთ პლასტმასს, რომელიც შეიცავდა ტკბილ სასმელს, არ აიღოთ რძე, რომელიც ლუდის ბოთლშია ჩასხმული.
რა გავაკეთოთ, რომ ახალი რძე დიდხანს შევინარჩუნოთ და არ ამჟავდეს?
ახალი რძის დიდხანს შესანახად საჭიროა მისი სწრაფად გაცივება, თავდახურულ ჭურჭელში მოთავსება და მაცივარში შენახვა. მდუღარე სახით კარგად ინახება.
თუ რძის შენახვის ვადის გაზრდა გსურთ, შეგიძლიათ გაყინოთ. თუ გალღობისას ერთიანი კონსისტენცია დაკარგა, სიტუაციის გამოსწორებაში დაგეხმარებათ გაცხელება ან ადუღება.
რძე რომ არ ამჟავდეს, ზოგიერთი დიასახლისი გირჩევთ, რომ ქილას მწიკვი სოდა, მარილი ან შაქარი დაუმატოთ. ასე არასდროს გამიკეთებია, ამიტომ ვერ გეტყვით, მეთოდი მუშაობს თუ არა.
ძველად რძეს სარდაფში ინახავდნენ. რძე დიდხანს რომ არ ამჟავებულიყო, დოქში ბაყაყს უშვებდნენ. ხალხი ფიქრობდა, რომ ცივსისხლიანი ამფიბია რძეს აციებდა, ამიტომაც არ მჟავდებოდა. მოგვიანებით მეცნიერებმა გაარკვიეს, რომ ბაყაყის კანი გამოყოფს სპეციალურ ნივთიერებებს, რომელიც ანელებს რძემჟავა ბაქტერიების გამრავლებას. შესაძლოა, მართალია, მაგრამ შემოწმება არ მინდა.
