ელიტური პლასტიკური ქირურგია, ძვირადღირებული სპორტული დარბაზები, ბრენდული ჩანთები და ალკოჰოლი – ქვეყანაში, სადაც ფუფუნების ნივთების იმპორტი აკრძალულია, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, ფუფუნებით ცხოვრების ყველა კომპონენტია. როგორ მოახერხა ჩრდილოეთ კორეამ აკრძალვების გვერდის ავლა?
„ჩრდილოეთ კორეაში ყველა ერთნაირ ნაცრისფერ კოსტუმებს ჩაიცვამს, შანელის ჩანთებს კი მხოლოდ ფილმებში ნახავენ“, – სარკასტულად გამოაქვეყნა Washington Post-მა მას შემდეგ, რაც გაეროს უშიშროების საბჭომ 2006 წელს ჩრდილოეთ კორეას სანქციები დაუწესა – ქვეყანაში ფუფუნების საგნების იმპორტის აკრძალვა.
თუმცა, სულ რაღაც ორი წლის შემდეგ, ორი მსხვილი ჩინელი მომწოდებელი დაიჭირეს ფხენიანში ბრენდირებული ნივთების საბითუმო გაყიდვისას, ხოლო 2011 წელს, ორმა სინგაპურელმა მეგობარმა კომპანიამ (OCN და T Specialist) – 2 მილიონი დოლარის ღირებულების ფუფუნების საქონელი ჩაიტანეს ჩრდილოეთ კორეაში. მათ შორის იყო ჩანთები, ტანსაცმელი და საკოლექციო ღვინო და სუნამოები. ასე რომ, ათი წლის შემდეგ, გაირკვა, რომ სანქციები არ მუშაობს და კორეული ელიტა აგრძელებს ყველა იმ შესანიშნავი ნივთების გამოყენებას, რაც გერმანულმა საავტომობილო კონცერნებმა და ფრანგულმა მოდის სახლებმა შექმნეს.
2023 წელს კიმ ჩენ ინი კოსმოდრომზე „ვოსტოჩნი“ მაიბახის ლიმუზინით მივიდა და ეს, ჭორების თანახმად, არ არის ერთადერთი ძვირადღირებული მანქანა მის ავტოპარკში. ჩრდილოეთ კორეის მეთაური პირადად ფლობს ლექსუსებს, ტოიოტას, BMW-ებს და ამავე რანგის მანქანებია ასევე ჩრდილოეთ კორეის სახელმწიფო საქმეთა თავმჯდომარის ქვეშევრდომების განკარგულებაშიც.
როგორც გაირკვა, დასავლეთის სანქციების შემდეგ მალევე, ჩრდილოეთ კორეის ხელისუფლებამ მოაგვარა ბრენდირებული ტანსაცმლის, ალკოჰოლისა და მანქანების კონტრაბანდის საკითხი. არალეგალური ლოჯისტიკური ქსელი მოიცავს 80 ქვეყანას მთელს მსოფლიოში. მხოლოდ ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში, ჩრდილოეთ კორეაში 5 მილიარდი დოლარის ღირებულების ფუფუნების ნივთი შეიტანეს.
თუმცა, ქვეყანაში ცხოვრების საშუალო ღირებულების გათვალისწინებით, ფუფუნების ნივთების შეძენა მხოლოდ ელიტას შეუძლია. აი, რა დასკვნებს აკეთებს ჟურნალი Diplomat: „ძვირფასი ნივთების დახმარებით ჩრდილოეთ კორეის ლიდერი ეძებს ლოიალობას თავისი მხარდამჭერებისგან. მეტი ფუფუნება ნიშნავს უფრო მეტ სიყვარულს ქვეშევრდომებისგან“.
ჟურნალისტი ანა ფაიფლენდი, რომელმაც დაწერა წიგნი „დიადი მემკვიდრე. გამოჩენილი ამხანაგის კიმ ჩენ ინის ღვთიურად სრულყოფილი ბედი“ აღნიშნავს, რომ 2018 წლიდან კორეელმა ქალებმა, რომლებიც ადრე უპირატესობას ანიჭებდნენ ხელით შეკერილ ტანსაცმელს ნაცრისფერ, ყავისფერ და შავ ფერებში, დაიწყეს Zara, H&M და Uniqlo-ში ჩაცმა. ეს იმიტომ, რომ ორი წლით ადრე ქვეყანაში მასობრივად შემოვიდა მასობრივი ბაზრები, რომლებიც ოფიციალურად არ იყო დაშვებული. უფრო მეტიც, მოდის პოლიციას შეუძლია კანონიერად დააწესოს ჯარიმა რეგულაციების დარღვევისთვის, მაგრამ ყველაზე გაბედული მოდის მიმდევრები მაინც რისკავენ ესპანური მასობრივი ბაზრის ტანსაცმლის ტარებას.
მაგრამ ახალგაზრდა კორეელებს განსაკუთრებით უყვართ სპორტული ბრენდები, როგორიცაა Nike, New Balance, Adidas, რადგან ფიზიკური აქტივობის ტანსაცმელი საშუალებას გაძლევთ გამოაჩინოთ თქვენი მუცელი და ფეხები, რაც არ არის რეკომენდებული ყოველდღიურ ცხოვრებაში და ასევე ავტომატურად გიმაღლოთ სოციალურ სტატუსს, რადგან სპორტული დარბაზის წევრობა მხოლოდ მდიდარ ადამიანებს შეუძლიათ.
თავად განსაჯეთ: ქვეყანაში საშუალო ხელფასი 10 დოლარია, სპორტდარბაზში ერთი ვარჯიში შეიძლება 3,5-4 დოლარი დაჯდეს. გარდა ამისა, იქ შეგიძლიათ დალიოთ უჩვეულო სმუზი კოქტეილები და ყავა ალტერნატიული რძით, რომლის თითო ფინჯნის ღირებულება 4-5 დოლარია. ოქროს ახალგაზრდებისთვის სპორტდარბაზში სიარული ღამის კლუბში სიარულის ტოლფასია – ეს არის ელეგანტური, მოდური, თანამედროვე!
სამართლიანობისთვის უნდა ითქვას, რომ ჩრდილოეთ კორეაში თანამედროვე ტრენდების გაჩენისთვის მადლობა უნდა გადავუხადოთ ჩრდილოვან ბაზარს “ჯანგმადანს”. ამ ტიპის ბაზრები 1990-იან წლებში გაჩნდა, როდესაც ქვეყანა კრიზისში იყო, სავაჭრო სისტემა დაინგრა და ხალხი ბაზარში გაიქცა, რათა გაეყიდა ყველაფერი, რაც ჰქონდათ. ყიდდნენ, რომ შიმშილით არ მომკვდარიყვნენ, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ახალი სავაჭრო სისტემა ამოქმედდა.
თავდაპირველად ჯანგმადანებში მხოლოდ საკვები იყიდებოდა, მაგრამ თანდათან აქ გამოჩნდა კონტრაბანდული საქონელი ნებისმიერი მოთხოვნისთვის: ტექნიკა, ტანსაცმელი, USB-ები და DVD დისკები ფილმებითა და მუსიკით, კოსმეტიკა. ბაზრებმა ჩრდილოეთ კორეაში აღზარდა მთელი „ჯანგმადანის თაობა“ – ჩრდილოეთ კორეელები, რომელთა ბავშვობა და ახალგაზრდობა შიმშილობის პერიოდს დაემთხვა. სწორედ აქ დაიწყო პირველად სამხრეთ კორეული საქონლის გამოჩენა, რამაც გამოიწვია ეგრეთ წოდებული „კორეული ტალღის“ ან „Hallyu“-ს შექმნა და მისი ძირითადი გამომწვევებია K-Pop (კორეული პოპ-მუსიკა), დორამები და კოსმეტიკა. სხვათა შორის, მდიდრების შვილები თავად არ დადიან ბაზარში, ისინი თანაშემწეებს ან ღარიბ მეგობრებს აგზავნიან, მაგრამ მოვაჭრეებმა იციან, საიდან არი გამოგზავნილი „ასისტენტი“.
საზოგადოებრივი ორგანიზაციის Liberty in North Korea-ს წარმომადგენელმა სოკილ პარკმა CNN-თან ინტერვიუში თქვა, რომ კონტრაბანდული ჟურნალებისა და ფილმების ნაკადმა გავლენა მოახდინა არა მხოლოდ ჯანგმადანის თაობის ცნობიერებაზე, არამედ ზოგადად შეცვალა სილამაზის სტანდარტები ჩრდილოეთ კორეაში. სამხრეთ კორეული დრამების ყურების შემდეგ, ახალგაზრდა თაობა ცდილობს შეცვალოს თავისი გარეგნობა: მათ უნდათ ჩაიცვან მოდური ტანსაცმელი, შეიღებონ თმა და გაიკეთონ მაკიაჟი და ეს ქვეყანაში, სადაც ბოლო დრომდე იმპორტირებული პუდრის ფეხქვეშ გათელვა მისასალმებელი იყო.
სამხრეთ კორეის სილამაზის ბრენდებისადმი გაზრდილმა ინტერესმა აიძულა ჩრდილოეთ კორეელი ახალგაზრდები გაეხედათ პლასტიკური ქირურგიისკენ – კიდევ ერთი ტრენდი მეზობელი ქვეყნიდან. თუმცა, ქირურგთან ვიზიტი მხოლოდ ერთეულებისთვის არის ხელმისაწვდომი. ყველაზე პოპულარული პროცედურებია ბლეფაროპლასტიკა და რინოპლასტიკა.
„თვალების გადიდება“ ჩრდილოეთ კორეაში 50-დან 200 დოლარამდე ღირს, ხოლო ცხვირის დაპატარავება 500 დოლარიდან. ევროპეიზაციის ტრენდი თმის შეღებვაზეც აისახა – გოგონას თმის გასაღიავებლად სტილისტთან ვიზიტი 50 დოლარი დაუჯდება, განმეორებითი ვიზიტი კი 40 დოლარი. ირკვევა, რომ იმისთვის, რომ ქალიშვილი იყოს ტრენდული, ერთმა საშუალო ჩრდილოეთ კორეულმა ოჯახმა დაუღალავად უნდა იმუშაოს ერთი თვის განმავლობაში. ეს იმის მიუხედავად, რომ ქვეყანაში შეიძლება გამოწერონ ჯარიმა თმის გაღიავების გამო.
მოდის პოლიციას უფლება აქვს აიძულოს „სოციალისტური წესრიგის დამრღვევს“ დაუყონებლივ ხელახლა შეიღებოს თმა, მათ შეუძლიათ გააფუჭონ ნივთები, დაამცირონ გოგონა საჯაროდ და დააჯარიმონ. მაგრამ ახალგაზრდა მდიდარ მოდის მოყვარულებს, ოფიციალური პირების ქალიშვილებს, ეს არ აშინებს. და სილამაზის პროდუქტების კონტრაბანდული ექსპორტი იზრდება. მოდური ნიღბების და BB კრემების შეძენა იმავე ჯანგმადანზე შეიძლება, საჭიროა გამყიდველისთვის კოდური ფრაზის თქმა, მაგალითად: „რაიმე გემრიელის ყიდვა მინდა“ და გამყიდველი მყიდველს წაიყვანს ოთახში, სადაც მას შეეძლება აირჩიოს პომადა ან კრემი. დეფიციტურ ქილებზე ეტიკეტები დაფარულია, ამიტომ მხოლოდ სახლში შეუძლია ქალს გაიგოს, თუ რა ბრენდის პომადა ან ტონალური კრემი შეიძინა. სილამაზის ყველა პროდუქტი განაწილებულია ფასების დიაპაზონის მიხედვით – საშუალო კლასიდან ლუქს კლასამდე. შესაძლებელია მხოლოდ ფერის არჩევა.
და უკვე სახლში, სამხრეთ კორეელი გოგონა იგებს, რაში გადაიხადა ბევრი ფული – შანელში თუ დიორში.
შეიძლება იყოს თაღლითობა ასეთ გარიგებაში? ისევე, როგორც ნებისმიერ ბაზარზე, ამიტომ, არასანდო გამყიდველების შავი სიები განთავსებულია ეროვნული ინტერნეტის „კვანმენის“ შიდა დაშიფრულ ჩათებში – იზოლირებული ქსელი, რომელიც ხელმისაწვდომია მხოლოდ ქვეყნის შიგნით.
სინამდვილეში, სამხრეთ კორეას ასევე აქვს სილამაზის პროდუქტების წარმოების საკუთარი ობიექტები, რომლებიც წესით უნდა აკმაყოფილებდნენ ქალთა მოთხოვნილებას მოვლისა და დეკორატიულ კოსმეტიკაზე, მაგრამ იმის გამო, რომ ქვეყანა სანქციების ქვეშ იმყოფება და მოწყვეტილია წარმოების მოწინავე ტექნოლოგიებს, პროდუქციის ხარისხი არც ისე კარგია. Amorepacific-ის ექსპერტებმა (სამხრეთ კორეის სილამაზის უმსხვილესი კონგლომერატი) ახლახან ჩაატარეს ჩრდილოეთ კორეის ქარხნების კოსმეტიკური საშუალებების კვლევა და დაადგინეს, რომ ზოგიერთი პროდუქტი შეიცავს პოტენციურად ტოქსიკურ კომპონენტებს: პარაბენს და ტალკს.
ადგილობრივ კოსმეტიკას კიდევ ერთი უხერხული ინციდენტი უკავშირდება: ოთხი წლის წინ ფხენიანის ტელევიზიამ აჩვენა სიუჟეტი, რომელშიც მაღაზიის თანამშრომელმა გამომწვევად შეცვალა Chanel-ის პროდუქტები ადგილობრივი კოსმეტიკური საშუალებებით. შანელის კომენტარი მყისიერი იყო: ჩვენ არ ვაწარმოებთ ჩვენი საქონლის ექსპორტს ჩრდილოეთ კორეაში და ქვეყანაში არსებული ყველა კოსმეტიკა სხვა არაფერია, თუ არა კონტრაბანდა.
კიდევ ერთი პარადოქსი: კორონავირუსის პანდემიამ ყველაზე მოულოდნელად იმოქმედა იზოლირებულ ჩრდილოეთ კორეაზე – აიძულა ხელისუფლება ეფიქრათ იაფ, მაგრამ გარეგნულად პრეზენტაბელური საცხოვრებლის აშენებაზე. მათ, ვინც ახლა ქმნიან ოჯახებს, აღარ სურთ სტანდარტიზებულ „ყუთებში“ ცხოვრება, ამიტომ ფხენიანში გაჩნდა ქალაქის კვარტლები განსხვავებული არქიტექტურითა და შიდა ინფრასტრუქტურით.
მათში არსებული ბინები კვლავ სახელმწიფოს მიერ რიგდება, მაგრამ ქვეყანაში საკმაოდ კარგად ყვავის უძრავი ქონების შავი ბაზარი, რომლის მეშვეობითაც შესაძლებელია საცხოვრებლის გაქირავება ან ფარულად გაყიდვა. ოროთახიანი ბინა დაახლოებით 80 000 დოლარი ღირს, ელიტარულ სახლში სამოთახიანი ბინის ფასი უკვე 180 000 დოლარს აღწევს, მთავარი მყიდველები თანამდებობის პირების შვილები ან ფუნქციონერების ცოლები არიან. ამ კვარტლებში უკვე არის ევროპული რესტორნები, დისკოთეკები და ბარები, რაც იძლევა განცდას, რომ ფხენიანი არაფრით განსხვავდება აზიის სხვა დედაქალაქებისგან.
