გაზაფხულდა და აგარაკზე წასვლის დროა. საზაფხულო საცხოვრებელში პირველი ვიზიტი იწყება მთელი ქონების არსებობის და მისი ფუნქციონირების შემოწმებით. ზამთარში ხომ არაფერი მოხდა და რამე ხომ არ დაზიანდა. სარეცხი მანქანის შემოწმების დრო დადგა. როგორც მოსალოდნელი იყო, არაფერი იყო დაზიანებული და გატეხილი. სსრკ–ში არა მხოლოდ გამძლე სარეცხი მანქანას აკეთებდნენ. ახლა ის თაობიდან თაობას გადაეცემა, როგორც ყველაზე ღირებული და იშვიათი მოწყობილობა.
კარგად მახსოვს, როდის გამოჩნდა ჩვენს ოჯახში პირველი სარეცხი მანქანა. პირველ კლასში ვსწავლობდი, როცა მშობლებმა სახლში მოიტანეს ეს მოწყობილობა. „ვოლგა–8“ ეწოდებოდა. დღემდე ჩემს აგარაკზე ცხოვრობს და კარგად რეცხავს. რა უნდა გაფუჭდეს? უჟანგავი ფოლადის ჩარჩო, თითქმის კოსმოსური ხომალდი. ძრავა, რომელიც ადვილად შეიძლება შეიცვალოს ან შეკეთდეს. გაწურვის ლილვაკები, რომელთა გამოყენება არც თუ ისე მოსახერხებელია.
სსრკ–ს სარეცხი მანქანა
დედა ამ სარეცხ მანქანას თავზე ევლებოდა. შაბათობით დიდი რეცხვის დღე გვქონდა. თეთრეულის გაწურვაში დედის მთავარი დამხმარე ვიყავი. დედა დიდი რაოდენობით წყალს აცხელებდა, რადგან სარეცხ მანქანას წყლის გაცხელების ფუნქცია არ ჰქონდა. სარეცხი საპონი სახეხზე იხეხებოდა. მახსოვს, მაშინ უკვე იყო სარეცხი ფხვნილი, მაგრამ დედას სარეცხი საპონი უყვარდა. სარეცხ მანქანაში იტვირთებოდა თეთრეული, სპეციალური ხის ჯოხით შიგნით ფრთხილად ნაწილდებოდა. სახურავს ვახურავდით და რეცხვის ტაიმერს ვრთავდით. რეცხვის შემდეგ თეთრეული გაწურვის ლილვაკებში უნდა გაგეტარებინა და წყალი კარგად გაგევლო.
რამდენიმე წლის შემდეგ „ვოლგა–8“ სოფელში ბებიასთან გააგზავნეს. სახლში კი გამოჩნდა ახალი მოდური სარეცხი მანქანა „ზვი“. მას უკვე ჰქონდა ცენტრიფუგა, აღარ იყო საჭირო გაწურვის ლილვაკების ტრიალი. მართალია, წყალს არ ათბობდა და დედას ისევ უწევდა ცხელი წყლის ჩასხმა გასარეცხად. მეგონა, რომ ეს მომავალში ნახტომი და ინჟინერიის და ელექრო აზროვნების ზღვარი იყო. მაშინ არ ვიცოდი, რომ პირველი სარეცხი მანქანა 1910 წელს გამოჩნდა ამერიკაში, ჩვენთან კი მხოლოდ 40 წლის შემდეგ. მთელი თაობა გავიდა, სანამ ჩვენმა ქალებმა დაფებზე რეცხვა შეწყვიტეს.
როდესაც 80–იან წლებში სსრკ–ს მაღაზიებში გამოჩნდა ნახევრად ავტომატური სარეცხი მანქანები, მთელ დასავლეთს უკვე ჰქონდა ისინი ყველა სახლში. სხვათა შორის, სსრკ–ში პირველი ნახევრად ავტომატური სარეცხი მანქანა დამზადდა „არისტონის“ ტექნოლოგიის გამოყენებით. 70–იან წლებში კიროვში ქარხნის მშენებლობა დაიწყო იტალიური კომპანიის Merloni Elettrodomestici ლიცენზიით. ასე დაიწყეს ნახევრად ავტომატური მანქანების წარმოება, რომლითაც ამაყობდა საბჭოთა ინდუსტრია. მართალია, ასეთი მანქანა თითქმის 500 რუბლი ღირდა. უბრალო მუშისთვის კოსმოსური თანხა იყო. ასევე მის შესაძენად მაღაზიაში უნდა მიგეტანა საბუთი საბინაო–საექსპლუატაციო განყოფილებიდან, რომ სახლის ელექტროგაყვანილობა ასეთი მოწყობილობის მონტაჟის საშუალებას იძლევა.
იმპორტულმა სარეცხმა მანქანებმა შეცვალეს საბჭოთა ტექნიკა
საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ მაღაზიებში გამოჩნდა ევროპული ტექნიკა. აი, სსრკ–ში ქარხნები უკეთეს შემთხვევაში ხელახლა აღჭურვეს, უარეს შემთხვევაში დახურეს, როგორც უსარგებლო. ადგილობრივი სარეცხი მანქანების წარმოების საჭიროება აღარ იყო. მათი თვითღირებულება 10–ჯერ აღემატებოდა ევროპული ტექნიკის ღირებულებას. ამავდროულად, აღარ იყო საჭირო ავზში წყლის შევსების მონიტორინგი, თან წყალი იქვე საჭირო ტემპერატურამდე თბებოდა. რეცხვის პროცესი გახდა ჩვეულებრივი, ყოველდღიური და უინტერესო. კატაც აღარ აკვირდება მბრუნავ დოლურას ინტერესით.
აგარაკზე როცა მივდივარ, ვიწყებ ნივთების გადარეცხვას ხანგრძლივი ზამთრის შემდეგ. თითქოს შორეულ ბავშვობაში ვბრუნდები, სადაც მე და დედა ვასრულებდით ჯადოსნურ რიტუალს ჭუჭყისგან გასაწმენდად, ხოლო ყოველი რეცხვა იყო დღესასწაული და განსაკუთრებული რიტუალი. სულში სითბო და მყუდროება ისადგურებს.
