ბავშვობის ფსიქოლოგიური ტრავმა მთელი ცხოვრება მოგვყვება, ყოველდღე გვწამლავს. მაშინაც კი, თუ ადამიანი დიდი ხანია აღარ ცხოვრობს მოძალადე მშობლებთან, ტკივილი წლები მოსვენებას არ აძლევს. ეს ჭრილობა თვალით არ ჩანს. კარგია, თუ მშობელი სიცოცხლის ბოლოს აღიარებს მის საბედისწერო წვლილს და ზრდასრულ შვილს ბოდიშს მოუხდის, რადგან ხშირად სულ სხვანაირად ხდება.
ბავშვობის ფსიქოლოგიური ტრავმა
ჩემი ურთიერთობა მამასთან იმის მაგალითია, როგორ არ უნდა მოიქცეთ შვილთან, თუ არ გინდათ მძიმე მორალური ტრავმა მიაყენოთ. მეხუთე კლასამდე ჩემი ადრეული წლები ცუდად მახსოვს. ხანდახან მახსენდება საშინელი მომენტები, როცა მამა მცირე დანაშაულისთვის კუთხეში მაყენებდა და მცემდა ყველაფრით, რაც ხელთ მოხვდებოდა. ბორძიკით ლაპარაკიც დავიწყე მუდმივი სტრესის გამო. სიტყვაზე, ჩემი ბავშვობა გადარჩენის სკოლას ჰგავდა.
გაბრაზებული მამა საშიში იყო. მეგონა, ამ დროს დემონი იპყრობდა. ამავდროულად, სხვებისთვის იდეალური ოჯახი ვიყავით. მე, წესიერი, კარგი გოგონა, ოდნავ ენაბლუ, მამა ინჟინერი და მოკრძალებული დედა, საბავშვო ბაღის მასწავლებელი.
დღემდე არ მესმის, რატომ მექცეოდა ასე მკაცრად. დედასაც ხვდებოდა. საბედნიეროდ, ფიზიკური ძალადობა არ ყოფილა. დედა ყოველთვის მიცავდა, მაგრამ მამა იშვიათად უსმენდა. ცემის შემდეგ ჩემს დამშვიდებასაც უკრძალავდა.
აცრემლებული ვთხოვდი დედას სახლიდან გაქცევას, მაგრამ მამის ჩემზე ნაკლებად არ ეშინოდა. ასე გადიოდა დრო კარცერში. როგორც კი 18 წელი შემისრულდა, ნივთები შევაგროვე და სხვა ქალაქში გადავედი საცხოვრებლად და სასწავლებლად. როგორც იქნა, შვებით ამოვისუნთქე.
წარსულთან პირისპირ
წლები გავიდა. უნივერსიტეტში სწავლა დავამთავრე, სამსახური დავიწყე და კარგი ბიჭი გავიცანი. შარშან დედაჩემი გარდაიცვალა. დარწმუნებული ვარ, ნაცნობმა პერსონაჟმა სიკვდილის პირას მიიყვანა.
მამასთან ურთიერთობა არ მინდოდა, მაგრამ სინდისი და დანაშაულის გრძნობა უფლებას არ მაძლევდა, პენსიონერი უპატრონოდ მიმეგდო. ასე რომ ყოველ შაბათ–კვირას უხალისოდ ვსტუმრობდი. ერთ დროს ძლიერი მამაკაცი უძლურ მოხუცად გადაიქცა. თუმცა შხამი არ მოჰკლებია. სულ წუწუნებდა და ჩემს აღზრდას აგრძელებდა.
მორიგი ვიზიტისას მამამ გაბრაზებული მზერით მკითხა, რატომ ვაგრძელებ სტუმრობას, რატომ ვეჩხირები თვალებში. მოთმინება მოვიკრიფე და ვუპასუხე, რომ ამას ხალისით არ ვაკეთებდი, მაგრამ უჩემოდ შიმშილით მოკვდება.
ამ კაცს მთელი ცხოვრების მანძილზე ერთხელაც არ უთქვამს ჩემთვის კეთილი სიტყვა, მაგრამ ვცდილობდი, რომ უხეშად არ დავლაპარაკებოდი. როგორც არ უნდა იყოს, ჩემი მშობელი და გამზრდელია.
მაგრამ მამამ ჩემთვის „სიურპრიზი“ შემოინახა.
სიმართლის გამოაშკარავება
„სახლზე გაჩუქება გავაფორმე. დიდად არ გაგიხარდეს. შენზე არა“ – ბოროტად ჩაიცინა და დამამუნჯა.
გაოგნებული გავშეშდი. მამამ გააგრძელა: „სახლი ჩემს დისშვილს, სალომეს დარჩება. გახსოვს ის?“ და ძალიან საზიზღარი სახით გაიცინა.
ჩემს შოკს, წყენას და უნდობლობას სიტყვებით ვერ გადმოვცემ. სალომე ცხოვრებაში მხოლოდ რამდენჯერმე ვნახე, ასევე მამაჩემმაც. ქვეყნის მეორე ბოლოში ცხოვრობდა. მამამ ეს გადაწყვეტილება ჩემს ჯინაზე მიიღო. როგორ მინდოდა იმ მომენტში მისთვის დამეყვირა და ჯოჯოხეთში გამეშვა! მოთმინების ბოლო წვეთი მოვიკრიბე და ვკითხე, რატომ გადაწყვიტა ასე. ნუთუ ვერ იპოვა სხვა კანდიდატი?
„ვერ ვიპოვე. თუ შენს თავს გულისხმობ, არ იმსახურებ ამ სახლს“ – თქვა სასტიკმა მოხუცმა.
„აქ დავიბადე და სრულწლოვანებამდე ვცხოვრობდი. აქ ჩემი მშობლები ცხოვრობდნენ. ლოგიკურია, სახლი აჩუქო ადამიანს, რომელიც ბოლოს 15 წლის წინ ნახე? დედა ასეთ საქციელს არ მოიწონებდა“ – აცრემლებულმა და გამწარებულმა ვუთხარი.
„დედაშენი ცოცხალი აღარ არის და მხოლოდ მე შემიძლია ჩემი ქონების განკარგვა“ – გააგრძელა მამა.
„რაც გინდა, გააკეთე, აქ შენი სახლისთვის არ მოვდივარ“ – ვუპასუხე მე.
ბავშვობის ფსიქოლოგიური ტრავმა: მკაცრი მშობლები
მამამ არ დამიჯერა. დაცინვით გააგრძელა, რომ მხოლოდ ამისთვის მოვდიოდი და გამომააშკარავა. ახლა შემიძლია თავი არ შევიწუხო და მშვიდად მივატოვო.
პასუხად ჩუმად გავედი ჭურჭლის გასარეცხად. ოთახი დავალაგე, ნივთები შევაგროვე და სახლში წავედი. წყენა და უსამართლობის გრძნობა შიგნიდან მშლიდა. ჩემი სახლისთვის, დედაჩემისთვის, რომელმაც მთელი ცხოვრება გაატარა ამ ურჩხულთან და მას შეალია ჯანმრთელობა. მე სახლიდან შორს ბავშვობის ფსიქოლოგიურ ტრავმას დავატარებდი, დედა კი ამ აგრესიულ და სასტიკ ადამიანთან ერთად ცხოვრობდა. ეჰ, დედა.
ვნანობ, რომ სახლის მფლობელი გახდება ქალი, რომელსაც მასთან არანაირი შეხება აქვს. და მხოლოდ იმიტომ, რომ მამას მთელი ცხოვრება ვძულდი და შური იძია, გაუგებარია რისთვის. ამ სახლს ვიმსახურებ! შიშში და უსიყვარულობაში გატარებული წლების კომპენსაციად.
გულწრფელად ვცდილობდი, კარგი ქალიშვილი ვყოფილიყავი. როგორც ჩანს, მამას ეს არ სჭირდება. თუ მარტოობა სურს, ასე იყოს.
