დღეს ყველა თანამედროვე გოგოს აქვს საშუალების ფართო არჩევანი კრიტიკული დღეებისთვის. სსრკ–ში მენსტრუაციის თემა მკაცრად ტაბუდადებული იყო, ამიტომ უწევდათ „წითელა სტუმრების“ დამალვა და მოულოდნელი „სტუმრისგან“ თავდაცვის მეთოდების დამოუკიდებლად მოფიქრება.
საბედნიეროდ, დღეს სიტყვა თვიურის წარმოთქმა ყველას შეუძლია, რადგან კრიტიკული დღეების განხილვა აკრძალული არ არის. საფენების რეკლამებზე აღარ ასხამენ ცისფერ სითხეს, არამედ თამამად აჩვენებენ „ნატურალურ“ წითელ შეფერილობას. მაღაზიებსა და აფთიაქებში ყველა ქალს შეუძლია იპოვოს ჰიგიენის ნებისმიერი საშუალება ამ რთული პერიოდისთვის. დღეს ბაზარი სავსეა მრავალჯერადი და ერთჯერადი საფენით, ქაფპოლიურეთანის ტამპონით, თასმით ან მის გარეშე, აპლიკატორით, მენსტრუაციული ჭიქით და საცვლით. არავის რცხვენია საჭირო შეფუთვის აღება ან სალაროში ფასის კითხვა. ძნელი წარმოსადგენია, რომ ცოტა ხნის წინ ყველაფერი სხვაგვარად იყო.
საბჭოთა პერიოდში ქალის ფიზიოლოგია ზედმეტად არ განიხილებოდა, ის იყო ძალიან პირადი და ნაწილობრივ, სამარცხვინო. ჰიგიენის საშუალება ხელმისაწვდომი არ იყო. მაშინაც კი, როცა თანდათანობით დაიწყეს აფთიაქებში გამოჩენა, ყველა ვერ ბედავდა საშინელი სიტყვის „ტამპონის“ ან „საფენის“ გაჟღერებას სალაროში. სწორედ ამიტომ, ხელნაკეთი მეთოდებით თავის დაძვრენა უწევდათ. ქალებს რევოლუციამდელი პროდუქტების ოდნავ მოდერნიზებული ვერსიების გამოყენება 1980–იანი წლების ბოლომდე უწევდათ.
ყველაზე ხშირად საფენებს დამოუკიდებლად კერავდნენ. ამისთვის საჭირო იყო ბამბა, მარლა ან სახვევი. ერთი შეკვრა ბამბა მენსტრუაციისთვის საკმარისი არ იყო, ამიტომ 3–5 შეკვრის ყიდვა უწევდათ. ბოლო ორი მასალა ზედა ფენად გამოიყენებოდა. გამოყენების შემდეგ ბამბას აგდებდნენ, ხოლო მარლას და სახვევს რეცხავდნენ, აშრობდნენ და ხელახლა იყენებდნენ.
სხვათა შორის, რჩევებს საფენების შექმნის შესახებ ქალების ნებისმიერ წიგნში იპოვიდით. ხშირად ავტორები გვთავაზობდნენ შემდეგ ვარიანტს: აიღეთ კვადრატული მეტრი მარლა, გადაკეცეთ შუაზე, მის კიდეზე ბამბის დიდი ნაჭერი მოათავსეთ, ზემოდან და ქვემოთ ამოკეცეთ, დაახვიეთ (არა ცილინდრულ ფორმაში!). სურვილისამებრ, წყალგაუმტარი ფენა შეიძლება დამაგრდეს ქინძისთავით. იმ წლებში ასეთ საფენებს ზიზღით ეძახდნენ „სარჭობს“ და მათ კომფორტულს ვერ უწოდებდით. კანს ხეხავდა, სწრაფად იხვეოდა და კომფორტის ყოველგვარ იმედს აქრობდა.
სიტყვაზე, ქინძისთავზე. მისი დახმარებით საფენს საცვალზე ამაგრებდნენ. მკაცრად წინა მხარეს იმაგრებდნენ, რადგან სკამზე დაჯდომისას შეიძლება გახსნილიყო და მტკივნეული ჩხვლეტა გამოეწვია.
ჩვრები – კიდევ ერთი უცვლელი ნივთი „წითელ დღეებში“. ზოგჯერ სტერილური ბამბის და მარლის პოვნა მარტივი არ იყო, ამიტომ ქალებს უწევდათ ძველი ტანსაცმლის, თეთრეულის, პირსახოცის გადაკეთება და დაჭრა, რომ ხელნაკეთ საფენად გამოეყენებინათ. გამოყენების შემდეგ ალბობდნენ, მათეთრებელში რეცხავდნენ, ხარშავდნენ და მომავალ თვემდე ინახავდნენ. ხანდახან ქსოვილის ნაჭრებს თასმებს აკერებდნენ, რითაც მარტივი საფენი ნამდვილი ქამარი ხდებოდა, რომელიც შემდეგ დედიდან ქალიშვილზე გადადიოდა.
ბევრს შველოდა სრულფასოვანი ჰიგიენური ქამარი. როგორც წესი, იმ წლებში არსებობდა ორი ძირითადი მოდელი. ყველაზე პოპულარული წააგავდა ერთგვარ საცვალს და ქამარს ღილებით და მუშამბიანი ჩანართით.
ბევრს შველოდა მუშამბა და პოლიეთილენი. პატარა ნაჭრებს იყენებდნენ გაჟონვის თავიდან ასაცილებლად ქალები, რომლებსაც არ შეეძლოთ რეზინის საცვლის შეძენა. მას ხელნაკეთ საფენსა და საცვალს შორის ათავსებდნენ. თავისთავად, მრავალჯერადი იყო.
რაც შეეხება ტამპონებს, ასეთი ნივთი საბჭოთა წლებში არ იყო, ყოველ შემთხვევაში 1980–იანი წლების დასაწყისამდე. ხელნაკეთი ვარიანტებიც ექიმების მიერ მკაცრად აკრძალული იყო. ექიმები ამტკიცებდნენ, რომ ჩვეულებრივი ბამბისგან დამზადებული ტამპონი კარგს არაფერს მოიტანდა. აქ შეუძლებელია არ დავეთანხმოთ.
ხანდახან ქალებს უბრალო ნივთები ეხმარებოდათ. მაგალითად, იცვამდნენ წითელ ქვედაბოლოს და ზემოდან კოსტიუმს იკრავდნენ – მოდური და კომფორტული!
საბჭოთა კავშირში პირველი ნამდვილი საფენი გამოჩნდა 1980–იან წლებში. მაშინ იყიდებოდა სახელწოდებით „ჰიგიენური საშუალება“ ან „ჰიგიენური პაკეტი“. იშვიათობად ითვლებოდა. ტამპონები მხოლოდ 1990–იანი წლების დასაწყისში გამოჩნდა. ალბათ, გახსოვთ ლეგენდარული და არც ისე მოსახერხებელი „ლუქსი“, „ელეგია“, „გარანტი“, „დიანა“ და „გჟეტა“.
მოგვიანებით გამოჩნდა ჰიგიენური საშუალებების დასავლური ბრენდები, მაგრამ პოპულარობა სწრაფად ვერ მოიპოვა. ბევრი ქალი ხელნაკეთ საფენებს იყენებდა თითქმის 2000–იან წლებამდე. მხოლოდ დროთა განმავლობაში, რეკლამამ და ახალი პროდუქტების ობიექტურმა მოხერხებულობამ დაავიწყა ქალს ბამბის დახვევა და მრავალჯერადი მუშამბის გამოყენება.
