„ტელევიზია მომავალს ეკუთვნის. არ იქნება არც გაზეთები, არც წიგნები, არც კინო, არც თეატრი, იქნება მხოლოდ ტელევიზია“ – ცნობილი ფრაზა ფილმიდან „მოსკოვს ცრემლების არ სჯერა“. თქვენ გახსოვთ საყვარელი ტელეგადაცემები სსრკ-დან? მართლაც, ბევრ სატელევიზიო პროგრამაზე ხომ არაერთი თაობა გაიზარდა. „პაპარაცი“ გთავაზობთ, ერთად გავიხსენოთ გადაცემები სსრკ-ის ტელევიზიიდან.
მათი გამოჩენის გარიჟრაჟზე სატელევიზიო გადაცემები არა მხოლოდ გასართობი, არამედ საგანმანათლებლო იყო. ამ გადაცემებს მკაცრად განსაზღვრულ დროს აჩვენებდნენ და დაგვიანება არ შეიძლებოდა. გადაცემების თემებზე დეტალურად მუშაობდნენ, რომ მაყურებელი იდუმალ და უცნობ სამყაროში გადაეყვანა. მაგალითად, ნიკოლოზ დროზდოვის გადაცემა „ცხოველთა სამყარო“. ჯერ კიდევ 1968 წელს შექმნილი გადაცემის ყურება უყვარდა როგორც უფროსებს, ასევე ბავშვებს.
საბავშვო ტელეგადაცემები სსრკ-ში
ზოგადად, საბჭოთა სატელევიზიო ინდუსტრია მიმართული იყო სკოლამდელი და სკოლის ასაკის ბავშვების განვითარებაზე. ამიტომაც იყო ბევრი საბავშვო ტელეგადაცემა. მათში აჩვენებდნენ საინტერესო ექსპერიმენტებს და ხელსაქმობას, ასევე ჭკუის სასწავლებელ ცხოვრებისეულ სიტუაციებს. ერთ-ერთი ასეთი გადაცემა იყო ყველასთვის საყვარელი „ერალაში“. პირველი ეპიზოდები კინოთეატრებში აჩვენეს, მოგვიანებით ტელევიზიით გაშვება დაიწყეს. მასში ყველა მოსწავლეს შეეძლო საკუთარი თავის და მეგობრების დანახვა. სიტუაციები იყო სასაცილო, მაგრამ თითოეულს ჰქონდა ქვეტექსტი, როგორ უნდა მოქცეულიყავი სწორად საზოგადოებაში.
საბჭოთა ტელევიზიის ერთ-ერთი პირველი გადაცემა იყო „მინდა ყველაფერი ვიცოდე“. გადაცემა გამოვიდა გასული საუკუნის 50-იან წლებში. თითოეული ეპიზოდი 10 წუთი გრძელდებოდა, მაგრამ ამ დროში ბავშვებს უყვებოდა სამყაროს საიდუმლოებების, სამეცნიერო კვლევების და ტექნოლოგიური პროგრესის შესახებ. ბავშვები გადაცემის ყურების შემდეგ ძალიან ენერგიულად განიხილავდნენ ნანახს და მოსმენილს. ყველა ოცნებობდა კარგად ესწავლა და ყოფილიყო სასარგებლო საზოგადოებისთვის და მთელი სამყაროსთვის.
დაახლოებით იმ პერიოდში გამოვიდა კიდევ ერთი საბავშვო ტელეგადაცემა „ბურატინოს გამოფენა“. მისი წამყვანი მხატვარი ვადიმ კურჩევსკი ბავშვებს ხატვას ასწავლიდა. თანაწამყვან თოჯინასთან ერთად აჩვენებდა ბავშვების ნახატებს, რომელთაც სტუდიაში აგზავნიდნენ. განიხილავდნენ ხატვის საფუძვლებს და სხვადასხვა ტექნიკას. წამყვანი საუბრობდა ცნობილ მხატვრებზე და მათ ხედვაზე სამყაროზე. გადაცემა მხოლოდ შაბათობით გადიოდა.
სატელევიზიო გადაცემები სიკეთეს გვასწავლიდა
1965 წელს სატელევიზიო ეკრანზე გამოჩნდა გადაცემა „მაღვიძარა“. ყოველ კვირას დილის 09:30 საათზე ბავშვები ტელევიზორის გარშემო იკრიბებოდნენ მორიგი ეპიზოდის საყურებლად. გადაცემის წამყვანი იყო ცნობილი ნადეჟდა რუმიანცევა. თითოეული ეპიზოდი იყო ძალიან საინტერესო და ინფორმაციით დატვირთული. იქ აჩვენებდნენ ბავშვების და ბავშვთა გუნდების გამოსვლებს, მინი სპექტაკლებს, კონკურსებს, ვარსკვლავებთან და ცნობილ ადამიანებთან ინტერვიუს. ბოლოს გადაცემა ყოველთვის სრულდებოდა მულტფილმის ყურებით. გადაცემა ეთერში 90-იანი წლების ბოლომდე გადიოდა.
საღამოს კი ბავშვები ჩქარობდნენ ეყურებინათ გადაცემა „ღამე მშვიდობისა, ბავშვებო“. პირველი ეპიზოდი ჯერ კიდევ 1964 წლის სექტემბერში გამოვიდა. მას შემდეგ პროგრამა ძალიან შეიცვალა, მაგრამ დღემდე საყვარელი გადაცემაა ბავშვებისთვის. ცოტას ახსოვს, მაგრამ სატელევიზიო შოუს პირველი პერსონაჟები იყვნენ თოჯინები ბურატინო, კურდღელი სტიოპა, მიამლიკი და შუსტრიკი. მოგვიანებით, ისინი შეცვალეს ყველასთვის საყვარელმა ძაღლმა ფილიამ, გოჭმა ხრიუშამ, კურდღელმა სტეპაშკამ, ყვავმა კარკუშამ. ისინი ყვებოდნენ სხვადასხვა სასწავლო ისტორიებს. ბოლოს, ბავშვებს ელოდათ კეთილი, ლამაზი მულტფილმი.
1975 წელს სატელევიზიო ეკრანებზე გამოჩნდა საბავშვო გადაცემა სკოლამდე ასაკის ბავშვებისთვის „აბვგდეიკა“. ამ პროგრამის შექმნის იდეა ედუარდ უსპენსკის ეკუთვნის. ბავშვებს ძალიან შეუყვარდათ მხიარული წამყვანები, ჯამბაზები. ერთად სწავლობდნენ ანბანს და რიცხვებს. პროგრამა 2020 წელს დაიხურა. უფროსი ასაკის ბავშვებისთვის აჩვენებდნენ გადაცემას „სტუმრად ზღაპარში“. იმ დროის ცნობილი რეჟისორები ქმნიდნენ საგანმანათლებლო ზღაპრულ ფილმებს, რომლებიც ბავშვებს სიკეთეს ასწავლიდნენ.
დღეს ტელევიზია აღარ არის ინფორმაციის მთავარი წყარო. ტელევიზია ყოვლისშემძლე ინტერნეტმა შეცვალა. ინფორმაციის მოცულობა გაიზარდა, რასაც ვერ ვიტყვით მის ღირებულებაზე და სარგებელზე.
