მიუხედავად იმისა, რომ საოფისე სამსახურს შრომის უსაფრთხო სახეობას მიეკუთვნებენ, მასაც კი აქვს “სამრეწველო ტრავმების” საკუთარი სია. დასიებული კისერი, “ხრაშუნა“ ზურგი და თვალების სიმშრალე მათი მარადიული თანამგზავრია, ვინც დიდ დროს ატარებს კომპიუტერთან. ამ სტატიაში განვიხილავთ მაჯის გვირაბის სინდრომს, კიდევ ერთ მზაკვრულ ტრავმას, რომლისგანაც შეგიძლიათ თავი დაიხსნათ, თუ მიზეზი გეცოდინებათ.
მაჯის ტკივილს ხშირად უჩივიან გეიმერები, კლერკები და დრამერები – ისინი, ვისი მუშაობაც ხელზე დიდ დატვირთვას გულისხმობს. პაპარაცის დღევანდელ სტატიაში გთავაზობთ საკონტროლო სიას, რომელიც დაგეხმარებათ დაავადების ადრეულ სტადიაზე იდენტიფიცირებაში და სერიოზული შედეგების თავიდან აცილებაში.
კარპალური გვირაბის სინდრომი
კარპალური გვირაბის სინდრომის სიმპტომები
რატომ გტკივა მაჯა? ხელის ლიგატებისა და ძვლების ვიწრო სივრცეში გადის კიდევ 9 მყესი და მედიანური ნერვი. როდესაც მაუსით ან ბარაბანის ჩხირებით უამრავ მცირე მოძრაობას ასრულებთ, მყესები ძლიერად ედება ერთმანეთს, ჩნდება უამრავი მიკრო რღვევა და შეშუპება. ისინი ასევე აჭერენ მედიანურ ნერვს, რაც იწვევს ტკივილს და უსიამოვნო ჩხვლეტას.
პირველი განგაშის ზარი შეიძლება იყოს დაბუჟება და მკვეთრი ჩხვლეტა შუა, ცერა, საჩვენებელ და ხანდახან უსახელო თითში. შეიძლება მოგეჩვენოთ, რომ თითქოს თითები გახევებულია და შეშუპებულია, ხელი კი დასუსტებული. ხანდახან ტკივილი ღამით იჩენს თავს – ეს სიმპტომი იმაზე მეტყველებს, რომ დაავადება ძალას იკრებს.
როგორ ავიცილოთ თავიდან კარპალური არხის სინდრომი?
ცნობილი ფიზიოთერაპევტი მეთიუ ჰუ, რომელიც მუშაობს ამერიკელი კიბერსპორტსმენების დაავადებულ ზურგსა და ხელებზე, გვირჩევს შემდეგს.
1.მუშაობის დროს, ეცადეთ, რომ მაჯა არ დაიძაბოს. დადეთ იგი სავარძლის საყრდენზე მაგიდის დონის ქვემოთ და დაიდეთ მკლავის ქვეშ სპეციალური რბილი ხალიჩა ბალიშებით ან პირსახოცი. არ ინერვიულოთ, ახალ პირობებს სწრაფად შეეგუებით.
2. დაიცავით შრომის ჰიგიენა და დაასვენეთ ტვინი და ხელები მინიმუმ საათში ერთხელ მაინც. თუ მკაცრი დისციპლინა თქვენი ძლიერი მხარე არ არის, მაშინ დააყენეთ მაღვიძარა და მოუწყვეთ საკუთარ თავს 10-15 წუთიანი დამსახურებული დასვენება.
3. თუ ყოველდღიური საქმეების შესრულებისას ტკივილს იგრძნობთ მაჯის არეში, დაისვენეთ და შეცვალეთ პოზიცია. ხშირად წევხართ ხელზე ძილში? გაიკეთეთ სამაგრი ან სპეციალური ბანდაჟი ღამით, რათა მკლავი ნეიტრალურ მდგომარეობაში გქონდეთ და ზეწოლა მოხსნათ შუა ნერვზე.
მაჯის გვირაბის სინდრომი: ვარჯიშები მაჯის ტკივილის თავიდან ასაცილებლად და სამკურნალოდ
თუ მყესები უკვე გაწუხებთ, სცადეთ ეს მარტივი ვარჯიშები ხელის კუნთების სხვადასხვა ჯგუფზე – ნერვზე ზედმეტი ზეწოლის მოსახსნელად. გააკეთეთ ისინი ფრთხილად, თანდათან გაზარდეთ ამპლიტუდა და არ შეგეშინდეთ ზომიერი დისკომფორტის. ეს ტკივილს არ ეხება! დაუყოვნებლივ შეაჩერეთ მოძრაობა, თუ სხეულში ძლიერ ტკივილს იგრძნობთ.
1.გაძლიერეთ ხელი. აიღეთ პატარა წონა (ჰანტელი, კონსერვის ქილა ან წყლის ბოთლი) და ხელისგულით მაღლა ასწიეთ. ხელის მაჯაში მოხრით, მონაცვლეობით ასწიეთ ზემოთ და დასწიეთ ქვემოთ. გააკეთეთ 15 აწვა და დაწევა და გაიმეორეთ სამჯერ. შემდეგ ხელის გული ქვემოთ შეატრიალეთ და იგივე გააკეთეთ.
2. გაავარჯიშეთ თითები. პირსახოცით პატარა ბურთის სახით დაახვიეთ ან აიღეთ ჩოგბურთის ბურთი. დაიწყეთ ბურთის ნელა შეკუმშვა და გაშვება მთელი ხელით. გაიმეორეთ 20-ჯერ. უნდა გეჭიროთ მხოლოდ ცერით და საჩვენებელი თითით. კიდევ 20-ჯერ – გაიმეორეთ ისე, რომ ბურთი ყველა თითით გეჭიროთ, გარდა შუა თითისა.
3. გააუმჯობესეთ სისხლის ნაკადი მყესებში. შემდეგი 3 ვარჯიში ხელს შეუწყობს მედიანურ ნერვზე ზეწოლის მოხსნას, კარპალური გვირაბის გაფართოებას და მყესების სრიალის გაუმჯობესებას. სურათზე ხედავთ 3 პოზიციას. შეასრულეთ ისინი წრეზე – ორჯერ, 20 გამეორებით.
4. დაჭიმეთ ცერა თითი. მკლავი იდაყვში მოხარეთ ხელისგულით თქვენკენ და მუშტი შეკარით. მეორე ხელით დაიჭირეთ ცერა თითი და ნაზად ჩამოწიეთ ქვემოთ, გაასწორეთ მკლავი იატაკის პარალელურად. გაასწორეთ ხელისგული თითებით ქვემოთ (ცერა თითს ხელი არ გაუშვათ!) და გააგრძელეთ გაჭიმვა.
5. დადექით სწორად და გაჭიმეთ დაზიანებული ხელი სხეულის გასწვრივ. შემდეგ ხელი აწიეთ ხელისგულით ქვემოთ და თითები გაშალეთ. დააფიქსირეთ ეს პოზიცია და ასწიეთ სწორი ხელი, სანამ მცირე დაბუჟება არ გაჩნდება. ეფექტის გასაძლიერებლად აწიეთ მხრები რამდენჯერმე, ხელის დაწევის გარეშე. უკეთესი გაჭიმვისთვის, სცადეთ დახაროთ თავი აწეული მკლავის საპირისპირო მიმართულებით.
სხვა ვარჯიშები
6. დაჭიმეთ მაჯა. გაჭიმვა – რეაბილიტაციის მნიშვნელოვანი ეტაპია. ის შეიძლება შესრულდეს სამუშაო დღის განმავლობაში. მაგალითად, დაჭიმეთ ცერა თითი სხვადასხვა მიმართულებით. უფრო მეტი ეფექტისთვის, დადეთ ხელი ხელისგულით მაღლა ჰორიზონტალურ ზედაპირზე (მაგალითად, მაგიდაზე) ისე, რომ ცერა, შუა და საჩვენებელი თითები საყრდენის გარეშე იყოს. მეორე ხელით ნაზად დააჭირეთ ბალიშს ცერა თითთან ახლოს და შეინარჩუნეთ ეს პოზიცია ერთი წუთის განმავლობაში. ცერა თითი მაგიდაზე დააფიქსირეთ.
7. შეკარით ხელი მუშტად და თქვენკენ შეაბრუნეთ. მეორე ხელით დააწექით შუა და საჩვენებელ თითებს და ნაზად გასწიეთ, სანამ დაჭიმულობას არ იგრძნობთ. იგივე გააკეთეთ უსახელო თითის და ნეკის შემთხვევაშიც. შეასრულეთ ორი კომპლექტი, 20 გამეორებით.
მაჯის გვირაბის სინდრომი: როგორ მოვიქცეთ ძლიერი ტკივილის დროს?
აუცილებლად მიმართეთ ექიმს! ასევე სცადეთ შემდეგი რეკომენდაციები – ეს ტკივილის შემსუბუქებაში დაგეხმარებათ.
1.კომპიუტერთან მუშაობისას დააფიქსირეთ მაჯა ბანდაჟით ან ელასტიური ბინტით. ეს არ განკურნავს ტრავმას, მაგრამ დაიცავს ხელს გართულებებისგან.
2. მეტჯერ დაისვენეთ. დასვენების დროს შეგიძლიათ გაიკეთოთ 5-წუთიანი ცივი კომპრესი, ასევე გააუმჯობესოთ სისხლის მიმოქცევა მკლავში: დაადოთ იგი საყრდენზე, ბალიშზე, მაგიდაზე ან დივანზე ისე, რომ ის გულის დონეზე მაღლა იყოს.
3. არ დაგავიწყდეთ ვარჯიში და თვითმასაჟი. მაგიდაზე დადეთ პატარა ბოთლი, ჩოგბურთის ბურთი ან სპეციალური მასაჟის როლერი და ნაზად გადაატარეთ წინამხარი და ხელისგული.
4. ძალიან ფრთხილად იყავით ტკივილგამაყუჩებლების მიმართ! ტაბლეტებს შეუძლიათ მოხსნან უსიამოვნო შეგრძნებები, მაგრამ აყოვნებენ მომენტს, როდესაც სამედიცინო დახმარებას შეუძლია სწრაფად შეცვალოს დაავადების მიმდინარეობა. იმისათვის, რომ არ დაგჭირდეთ ოპერაცია და სამსახურისგან იძულებით შესვენება, იყავით ფხიზლად და არ მიუშვათ დაავადება.
გაუფრთხილდით ხელებს ახალგაზრდობიდან, შეასრულეთ ვარჯიშები ყოველდღიურად, მათ შორის პროფილაქტიკის მიზნით და თქვენი სხეული მადლიერებით გიპასუხებთ, ჯანმრთელობითა და შესანიშნავი განწყობით!
